Πρώτα απ’ όλα χρειαζόμαστε κουράγιο. Στην Ελλάδα ενώ στα χαρτιά ένα κόμμα είναι εύκολο να ιδρυθεί, στην πράξη είναι δύσκολο να καρποφορήσει. Γι’ αυτό, πριν αποφασίσουμε να κινηθούμε θα πρέπει να σκεφτούμε πολλά και σε βάθος. Η δημιουργία ενός κόμματος δεν είναι αστείο πράγμα.
Ξεκινάμε με τη σκέψη ότι τα υπάρχοντα κόμματα δεν μας ικανοποιούν. Εύλογο, ιδίως υπό τις σημερινές συνθήκες. Τι ακριβώς θέλουμε όμως και πώς θα μπορέσουμε να συνεισφέρουμε με το δικό μας κόμμα; Θα γεμίσουμε κάποιο ιδεολογικό κενό; Θα προσπαθήσουμε να λειτουργήσουμε με διαφορετικό τρόπο; Πιο δημοκρατικά, για να πραγματώσουμε την εσωκομματική δημοκρατία, που προκύπτει ως υποχρέωση από το Σύνταγμα αλλά συνήθως καταπατάται ή αντίθετα πιο συγκεντρωτικά και στοχευμένα, για να συμβάλουμε στις αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα μας; Με τι λόγο θα απευθυνθούμε στο εκλογικό και κοινωνικό ακροατήριο; Σε τι βασίζουμε την πίστη μας ότι μπορούμε κάτι να προσφέρουμε; Στα πρόσωπα ημών των ιδρυτών, στις ιδέες μας που ανταποκρίνονται σε ανάγκες συμπολιτών μας, σε διεθνή ρεύματα που δεν εκπροσωπούνται επαρκώς στην Ελλάδα; Αν σε αυτά τα ερωτήματα δεν δώσουμε πειστικές απαντήσεις, μεταξύ μας αλλά και ο καθένας μέσα του, δεν έχει νόημα να προχωρήσουμε.
Ηγεσία, Όνομα και Σήμα, Οργανωτικές Αρχές Κόμματος
Ύστερα πρέπει να αποφασίσουμε ποιος θα ηγείται του νέου κόμματος. Ένας από εμάς; Και πώς θα τον διαλέξουμε; Υπάρχει φυσικός αρχηγός ή καλύτερα να ψηφίσουμε μεταξύ μας; Μήπως, σε πρώτη τουλάχιστον φάση, εμφανιστούμε με συλλογική ηγεσία, μια «διοικούσα επιτροπή», αφού και αυτό το δέχεται ο εκλογικός νόμος; Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της ηγεσίας, εκτός από προφανώς σημαντικό (η πολιτική, το ξέρουμε καλά, είναι πρώτα απ’ όλα πρόσωπα που θα πρέπει να μπορούν να «μιλήσουν» στο λαό) αποτελεί και τυπική προϋπόθεση για την ίδρυση του κόμματός μας, αφού την απαραίτητη δήλωση στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ότι σκοπεύουμε να λειτουργήσουμε μέσα στο πλαίσιο της δημοκρατικής νομιμότητας ο αρχηγός μας είναι αυτός που, στο όνομα όλων των ιδρυτών, οφείλει να την καταθέσει, πριν μπορέσουμε να αναλάβουμε οποιαδήποτε δραστηριότητα.
Πρέπει, επίσης, να αποφασίσουμε πώς θα λέγεται το κόμμα μας, τι σήμα θα έχει (προσοχή: όχι θρησκευτικά, φιλοβασιλικά ή φιλοχουντικά σύμβολα, αλλά βέβαια δεν είμαστε τρελοί για να χρησιμοποιήσουμε τέτοια την σήμερον ημέρα) και ποιες θα είναι οι οργανωτικές αρχές του, οι οποίες πρέπει να αποτυπώνονται σε ένα καταστατικό.
Μπορεί να έχουμε φίλους δικηγόρους γι’ αυτή τη δουλειά, αλλά μόνοι μας πρέπει να σκεφτούμε και να διατυπώσουμε τις πολιτικές αρχές μας. Επίσης, όσοι υπογράψουμε την ιδρυτική πράξη, θα πρέπει να προσέξουμε να είμαστε όλοι Έλληνες πολίτες και να έχουμε ενεργό εκλογικό δικαίωμα από πλευράς ηλικίας (17 χρονών μπορούμε πλέον να ψηφίζουμε στην Ελλάδα) και ικανότητας (να μην εμποδιζόμαστε από την πνευματική μας κατάσταση ή από αμετάκλητη ποινική καταδίκη). Εάν υπογράψει κάποιος αλλοδαπός ή ανήλικος ή καταδικασμένος την ιδρυτική μας διακήρυξη, το δικαστήριο δεν θα μας την περάσει και το κόμμα δεν θα ιδρυθεί. Αργότερα όμως, όταν θα έχει νόμιμα ιδρυθεί, θα μπορεί να απευθύνεται σε όλους.
Τέλος, παρόλο που έχουμε καταλάβει ότι η από μέρους μας επίκληση της δημοκρατικότητας είναι μάλλον τυπική, γιατί φυσικά μελετήσαμε τι γίνεται και στη χώρα μας και στον κόσμο πριν πάρουμε τη μεγάλη απόφαση, θα πρέπει να μας βασανίσει πολύ το ζήτημα της υπηρέτησης του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ο νόμος μπορεί να αρκείται και εδώ, στο «ό,τι δηλώσεις, είσαι», εμείς όμως δεν ξεχνάμε ότι θέλουμε να κάνουμε τη διαφορά.
Κώστας Μποτόπουλος
Συνταγματολόγος
