Η εξομοίωση του καθεστώτος των στρατιωτικών δικαστών
Την Τρίτη, 22 Οκτωβρίου 2019 συνεχίσθηκαν οι εργασίες της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος με αντικείμενο τα άρθρα 96 παρ. 5 και 101Α. Και στις δύο περιπτώσεις απαιτείται στην παρούσα φάση η απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, αφού η ανάγκη αναθεώρησής τους διαπιστώθηκε στην προαναθεωρητική Βουλή από τουλάχιστον 180 βουλευτές.
Ως προς το άρθρο 96 παρ. 5, που αφορά στους στρατιωτικούς δικαστές, υπήρξε ευρύτατη σύγκλιση απόψεων ως προς την ανάγκη συνταγματικής εξομοίωσης του καθεστώτος των στρατιωτικών δικαστών με αυτό των συναδέλφων τους των πολιτικών δικαστηρίων, με το ΜέΡΑ25 να συντάσσεται με την πρόταση της Ν.Δ. Το ΚΚΕ διαφοροποιήθηκε θεωρώντας ότι θα πρέπει να καταργηθούν τα στρατιωτικά δικαστήρια, ενώ η Ελληνική Λύση υποστήριξε τη μη αναθεώρηση της εν λόγω διάταξης. Ανοιχτό φαίνεται να έμεινε το ενδεχόμενο κατάργησης της συμμετοχής και μη δικαστικών στη σύνθεση των δικαστηρίων αυτών, θέμα που έθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ και υποστήριξε και το Κίνημα Αλλαγής.
Οι Ανεξάρτητες Αρχές
Όπως ήταν φυσικό, κατά πολύ εκτενέστερη ήταν η συζήτηση για το άρθρο 101Α που αφορά στις συνταγματικά κατοχυρωμένες Ανεξάρτητες Αρχές. Η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ τάχθηκαν υπέρ της μείωσης της απαιτούμενης για την επιλογή των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών πλειοψηφίας από τα 4/5 στα 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών/μελών της Διάσκεψης των Προέδρων.
Μέχρι δε την επίτευξη αυτής της πλειοψηφίας να παρατείνεται η θητεία των υπηρετούντων μελών χωρίς να θίγεται η νομιμότητα της σύνθεσης των Αρχών. Κατά της μείωσης αυτής τάχθηκαν το Κίνημα Αλλαγής και η Ελληνική Λύση, ενώ το ΜέΡΑ25 υποστήριξε τη δημιουργία ενός διευρυμένου οργάνου (στο οποίο θα μετέχουν και πολίτες μετά από κλήρωση) που θα είναι υπεύθυνο για την επιλογή. Από την πλευρά του το ΚΚΕ τάχθηκε κατά του θεσμού των Ανεξάρτητων Αρχών.
Παράλληλα με το θέμα αυτό που ήταν και το κεντρικό για το 101Α, συζητήθηκαν και δύο άλλα ζητήματα: ο κοινοβουλευτικός έλεγχος επί των πέντε συνταγματικά κατοχυρωμένων Ανεξάρτητων Αρχών να γίνει χωρίς μεσολάβηση των αρμοδίων υπουργών και να περιοριστεί η δυνατότητα δημιουργίας νέων Ανεξάρτητων Αρχών με τη θέσπιση αυξημένης πλειοψηφίας για την ψήφιση τέτοιων νομοθετικών διατάξεων. Οι δύο αυτές προτάσεις υποστηρίχθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, το Κίνημα Αλλαγής και την Ελληνική Λύση, ενώ τον προβληματισμό της εξέφρασε η Ν.Δ. χωρίς να τις απορρίπτει.
Αναθεώρηση / Κατάργηση μεταβατικών διατάξεων του Συντάγματος του 1975
Την Τετάρτη, 23 Οκτωβρίου 2019 η συζήτηση αφορούσε αφενός στην αναθεώρηση/κατάργηση μεταβατικών διατάξεων του Συντάγματος του 1975 των οποίων η ισχύς έχει εκ των πραγμάτων λήξει (άρθρα 112 παρ. 4, 113, 114 παρ.1 και 2, 115 παρ. 1, 2, 3 και 4 και 119 παρ. 1) και αφετέρου στα άρθρα 101 παρ. 1, 4 και εισαγωγή ερμηνευτικής δήλωσης και 102 παρ. 2, που σχετίζονται με ζητήματα της αποκέντρωσης και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Υπενθυμίζεται ότι η ανάγκη αναθεώρησης των συγκεκριμένων μεταβατικών διατάξεων είχε διαπιστωθεί στην προαναθεωρητική Βουλή με πλειοψηφία τουλάχιστον 180 βουλευτών, ενώ οι προτάσεις για τα υπόλοιπα άρθρα είχαν υπερψηφισθεί με πλειοψηφία 151 τουλάχιστον ψήφων (αλλά όχι τουλάχιστον 180).
Ως προς τις μεταβατικές διατάξεις, οι κοινοβουλευτικές ομάδες ομόφωνα τάχθηκαν υπέρ της κατάργησης αυτών. Ασαφές παρέμεινε το εάν θα καταργηθούν οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 115 ή θα τροποποιηθούν.
Κυρίαρχο θέμα της συνεδρίασης ήταν η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές και τοπικών δημοψηφισμάτων (άρθρο 102 παρ. 2). Η Ν.Δ. και το Κίνημα Αλλαγής τάχθηκαν κατά της πρότασης, ενώ η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25 τάχθηκαν υπέρ. Το ΚΚΕ υποστήριξε την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές, αλλά επέκρινε τη συγκεκριμένη πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.
Ως προς τις προτάσεις αναθεώρησης για τα ζητήματα της αποκέντρωσης, των νησιωτικών και ορεινών περιοχών και της τοπικής αυτοδιοίκησης (που είχε καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ) η Ν.Δ. τοποθετήθηκε αρνητικά θεωρώντας τις περιττές. Το Κίνημα Αλλαγής τοποθετήθηκε κατά της αναθεώρησης του άρθρου 101 παρ. 1 και υπέρ της πρότασης για αναθεώρηση του άρθρου 101 παρ. 4 αν και προσέθεσε ότι δεν θεωρεί ότι θα δημιουργήσει πρόβλημα η τυχόν μη υπερψήφιση της αναθεώρησης της εν λόγω διάταξης. Το ΚΚΕ και η Ελληνική Λύση τάχθηκαν κατά της αναθεώρησης των εν λόγω διατάξεων, ενώ το ΜέΡΑ25 δήλωσε ότι θα τις υπερψηφίσει.
Σύγκλιση απόψεων για την ψήφο των αποδήμων
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο Υπουργός Επικρατείας κ. Γ. Γεραπετρίτης ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι έχει υπάρξει σύγκλιση απόψεων μεταξύ των κομμάτων στο πλαίσιο της σχετικής διακομματικής επιτροπής για το θέμα της ψήφου των αποδήμων. Γι’ αυτό, αποφασίσθηκε η συζήτηση του θέματος από την Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος να γίνει την Τέταρτη, 30 Οκτωβρίου 2019 το απόγευμα (και όχι το πρωί) προκειμένου να γίνουν διαβουλεύσεις μεταξύ των κοινοβουλευτικών ομάδων, ώστε αυτή η σύγκλιση να αποτυπωθεί και σε ότι αφορά τη διαμόρφωση της σχετικής συνταγματικής διάταξης.
Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας
Την Πέμπτη, 24 Οκτωβρίου 2019 συζητήθηκε η αναθεώρηση των άρθρων 32 παρ. 4 και 32 παρ. 5 του Συντάγματος που αφορούν στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην προαναθεωρητική Βουλή η ανάγκη αναθεώρησή τους είχε διαπιστωθεί από τουλάχιστον 180 βουλευτές και συνεπώς στην Αναθεωρητική Βουλή αρκούν 151 ψήφοι για την αναθεώρησή τους.
Τα δύο μεγάλα κόμματα, αν και συμφώνησαν στην ανάγκη να μη διαλύεται πρόωρα η Βουλή σε περίπτωση μη εκλογής Προέδρου, διαφώνησαν ως προς την ενδεδειγμένη λύση: η Ν.Δ. πρότεινε να μειώνεται σταδιακά η απαιτούμενη πλειοψηφία ώστε στην τελική (5η) ψηφοφορία να αρκεί η σχετική πλειοψηφία για την εκλογή, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε τη διεξαγωγή επαναλαμβανόμενων ανά μήνα ψηφοφοριών μέχρι τη συμπλήρωση εξαμήνου και εάν δεν επιτευχθεί πλειοψηφία των 3/5 τότε να εκλέγεται ο Πρόεδρος απ’ ευθείας από τον λαό.
Το Κίνημα Αλλαγής τάχθηκε κατά της άμεσης εκλογής αλλά ζήτησε η απαιτούμενη για την εκλογή πλειοψηφία να μην μειωθεί κάτω από τους 160 βουλευτές και να παρατείνεται η θητεία του Προέδρου σε περίπτωση μη επίτευξης αυτής της πλειοψηφίας. Το ΚΚΕ τάχθηκε εναντίον των προτάσεων και των δύο μεγάλων κομμάτων. Η Ελληνική Λύση υποστήριξε ότι η πλειοψηφία δεν θα πρέπει να μειωθεί κάτω από τα 3/5 και πρότεινε να επαναλαμβάνονται οι ψηφοφορίες μέχρι την εκλογή Προέδρου, ενώ το ΜέΡΑ25 υποστήριξε την πρόταση για άμεση εκλογή Προέδρου σε περίπτωση μη επίτευξης πλειοψηφίας των 3/5 στην 4η ψηφοφορία.
