Ελευθερίες

Διαβάστε την ερμηνεία του άρθρου 14 του Συντάγματος από τον Γιάννη Τασόπουλο.

Η έννοια της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας είναι πολυσήμαντη. Από το Σύνταγμα συνάγεται το δικαίωμα του ανθρώπου όχι μόνο να έχει και να ασκεί τα δικαιώματα που απορρέουν από την προσωπικότητά του, αλλά και να την αναπτύσσει σε όλους τους τομείς της κρατικά οργανωμένης συμβίωσης: κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό.

Συστατικά στοιχεία της φιλελεύθερης Δημοκρατίας είναι η κατοχύρωση δημοκρατικών διαδικασιών μέσω της αναγνώρισης πολιτικών δικαιωμάτων σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες καθώς και η βαρύνουσα θέση που καταλαμβάνει η αρχή της διάκρισης των εξουσιών, με έμφαση στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Ωστόσο, σήμερα πλέον βάλλεται και εκ των έσω και εκ των έξω.

Ακόμα και ένα λιγότερο καλό (κατά την αντίληψή του καθενός από εμάς) Σύνταγμα οφείλουμε να το σεβόμαστε και να μην το παραβιάζουμε. Είναι το κοινωνικό μας συμβόλαιο και η εγγύηση ύπαρξης μιας στοιχειώδους κοινωνικής ειρήνης και πολιτισμένης συμβίωσης μεταξύ μας.

Το καθήκον υπακοής απέναντι στο νόμο έχει αυτονόητο όριο την σοβαρή αδικία. Από την άλλη, το να αψηφήσει κάποιος τον κακό νόμο, αρνούμενος την εφαρμογή του, είναι κάτι που κάνει ιδίω κινδύνω.

Το Σύνταγμα του 1844 ήταν ένα συμβόλαιο ανάμεσα στο μονάρχη και το Έθνος («Σύνταγμα-συνάλλαγμα») και εγκαθίδρυσε εκ νέου το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας. Όπως όλα τα ελληνικά Συντάγματα και αυτό υιοθετούσε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών και περιλάμβανε τον κατάλογο των βασικών θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ωστόσο αναγνώριζε στο μονάρχη εκτεταμένες αρμοδιότητες.

Η Δημοκρατία είναι ένα σύστημα διακυβέρνησης που διέπεται από ορισμένες συγκροτησιακές προϋποθέσεις (η έννοια του ελεύθερου, της αναγνώρισης του «άλλου», η έννοια του ανθρώπου) και κατευθυντήριες αρχές (φιλελεύθερη αρχή και δημοκρατική αρχή).