Λαός

Η δημοκρατία, στον εγγενή της πυρήνα, δεν σημαίνει παρά τη δυνατότητα της διαφωνίας ως τρόπου ζωής, ακριβώς επειδή προϋποθέτει μια θεμελιώδη σιωπηρή ομοφωνία: Ότι ο κυρίαρχος λαός ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε παρών, η κυριαρχία του, ωστόσο, δεν ανάγεται παρά στον αμοιβαίο σεβασμό των εκάστοτε μελών του ως διακριτών ελεύθερων και ισότιμων προσώπων.

Η Βουλή είναι οίκος ανοχής, οίκος ανοχής όμως της Δημοκρατίας, δηλαδή θεσμός που αγαπά τη δημοκρατία και τη θρέφει. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι Βουλή υπάρχει παντού όπου αναγνωρίζουμε τη λειτουργία δημοκρατικών καθεστώτων. Η σύνδεση είναι αναγκαία, σχεδόν εννοιολογική.

Η αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την άμεση συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών, των κοινωνικών εταίρων και κάθε πολίτη στη διαβούλευση για τα μεγάλα θεσμικά προβλήματα της χώρας.

Το δημοψήφισμα θεωρείται ως ο πιο συμβατός προς την αντιπροσωπευτική Δημοκρατία θεσμός. Το βασικό του πρόβλημα έγκειται στο ότι η πολιτική ζωή είναι πολύ σύνθετη για να μπορεί ένα μείζον πολιτικοκοινωνικό ζήτημα να αναχθεί σε ένα ναι ή ένα όχι. Παρόλα αυτά η προσφυγή στο λαό έχει αξία.

Επειδή το πολίτευμά μας είναι αντιπροσωπευτικό, οι εκλογές για την ανάδειξη των βουλευτών αποτελούν τον κανόνα, ενώ τα δημοψηφίσματα την εξαίρεση. Παρόλα αυτά το Σύνταγμά μας προβλέπει δύο είδη δημοψηφισμάτων: το «κυβερνητικό» και το «κοινωνικό». Το αποτέλεσμά του είναι συμβουλευτικό ή δεσμευτικό;