Πολλές φορές κάποιος θα ήταν εκεί, ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς ή ο Γιάννης Πυργιωτάκης και η ακρόαση ήταν απόλαυση. Ο Δημήτρης Τσάτσος ήταν κορυφαίος Συνταγματολόγος, αυτό το ξέρουν όλοι. Αυτό που δεν ξέρουν, όσοι δεν τον έζησαν από κοντά, ήταν το χιούμορ του και η ευφυία του στις καθημερινές συζητήσεις.
Με μεγάλη χαρά μου, στο αρχείο πια του Ιδρύματος Δημήτρη Τσάτσου φιλοξενούνται, ανάμεσα στην πολύτιμη πνευματική του περιουσία, και μερικές εκπομπές από το «Ριμέικ» που κάναμε μαζί.
Θέλω να σημειώσω μερικές φράσεις από τις εκπομπές μου, που όπως τις μεταφέρω εδώ σημαίνουν πολύ λιγότερα. Πηγαίνετε σας παρακαλώ στα αποσπάσματα των εκπομπών και ακούστε τον να σας τα λέει ο ίδιος. Τα ελληνικά του, τους τονισμούς του, το απαράμιλλο ταλέντο της επικοινωνίας που είχε αυτός ο μεγάλος επιστήμονας που μιλούσε και τον καταλάβαιναν και αυτοί που πήγαν λίγες τάξεις στο σχολείο. Διάλεξα τρία πολύ μικρά αποσπάσματα (αφαιρώντας κάποιες παρενθέσεις του προφορικού λόγου) που λες και σχολιάζουν τη σημερινή επικαιρότητα.
«Ο Εμφύλιος τελείωσε με τα όπλα, αλλά πολιτικά συντηρήθηκε και συντηρήθηκε, γιατί συνέφερε στις άρχουσες δυνάμεις».
«Ο Τύπος και η τηλεόραση δεν χωρίζουν την έννοια της πληροφόρησης από την κριτική. Ήδη όταν έχω εκατό πληροφορίες και διαλέγω τέσσερις, ήδη έχω μειώσει για σένα πολίτη την ορατότητα του γίγνεσθαι, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Τα ΜΜΕ εξοντώνουν προσωπικότητες και αποφαίνονται για το φυσικό, το ομαλό, το προφανές – και προφανές είναι αυτό που είπε η τηλεόραση. Άρα, λοιπόν, στην Ελλάδα και όχι μόνο στην Ελλάδα, έχω μια παρέμβαση μεταξύ εμού και των γεγονότων, εκείνων των δυνάμεων που προσδίδουν στα γεγονότα την εικόνα που αυτοί θέλουν για να με κάνουν να θελήσω αυτό που θέλουν…»
«Η εξαθλίωση της πολιτικής ζωής αυξάνει την ανάγκη για ένα όνειρο. Ο πολίτης αποδέχεται το σύστημα , αλλά δεν είναι ευτυχής. Μη κάνετε ένα τεράστιο λάθος. Μη μετράτε τον βαθμό της αποδοχής από τον αριθμό των ατόμων που προσέρχονται στις κάλπες. Στην επαρχία ο περισσότερος κόσμος που πάει στις κάλπες, το κάνει για να εκπληρώσει πελατειακή υποχρέωση. Και πολλοί πάνε γιατί πρέπει να υπάρξει η Πολιτεία, πρέπει να συνεχιστούν οι εκλογές, αλλά πάνε στενοχωρημένοι. Γιατί η ελπίδα που γεννήθηκε το ΄74 ζει στη συνείδηση των στενοχωρημένων»
Ο Δημήτρης Τσάτσος θα έκανε μία εγχείρηση που αποδείχτηκε δυστυχώς μοιραία. Ο Γκίντο Βεστρβέλε, τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και Αντικαγκελάριος στη δεύτερη θητεία της Μέρκελ, ήταν διδακτορικός φοιτητής του. Του ζητούσε να πάει στη Γερμανία να χειρουργηθεί και θα αναλάμβανε όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, τα πάντα. Αρκεί να έλεγε το “ναι”. Στην αρχή το σκέφθηκε. Τελικά δεν κάμφθηκε από τις παρακλήσεις του να πάει στη Γερμανία. Προτίμησε να μείνει στην Ελλάδα.
Την ημέρα της κηδείας με ειδοποίησε η Διευθύντρια Προγράμματος, ότι τηλεφώνησε στην ΕΡΤ ο τότε Υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος – όπως είναι γνωστό ο Δημήτρης Τσάτσος υπήρξε καθηγητής του και Μέντορας του – και ζήτησε η ΕΡΤ1 να παίζει την ώρα εκείνη το τελευταίο «Ριμέικ» που είχαμε κάνει μαζί!
Μετά από λίγες ώρες όταν στο Πρώτο τον συνοδεύαμε, πλησίασα τον Ανδρέα Λοβέρδο και τον ρώτησα τι έγινε. Μου εξήγησε, ότι ανάμεσα σε πολλές εκκρεμότητες που του είχε ζητήσει να διευθετήσει, ήταν κι αυτή. Του είχε πει τις παραμονές της εγχείρησης «Θα πάρεις εσύ ο ίδιος την ΕΡΤ και θα πεις την ώρα της κηδείας να παίζουν το «Ριμέικ» που κάναμε με τη Ρένα τη Θεολογίδου». Είναι μία από τις μεγαλύτερες συγκινήσεις της ζωής μου και η μεγαλύτερη τιμή που μου έχει γίνει.
Ρένα Θεολογίδου
Δημοσιογράφος
Χαρακτηριστικά Αποσπάσματα από την Εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ (με παρουσιάστρια τη Ρένα Θεολογίδου) ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος μιλάει για το πολιτικό σύστημα και τη στάση του εκλογικού σώματος.
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ (με παρουσιάστρια τη Ρένα Θεολογίδου) ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος μιλάει για τη Δικτατορία και τη Δημοκρατία.
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ (με παρουσιάστρια τη Ρένα Θεολογίδου) ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος σχολιάζει τη Δικτατορία και το στοιχείο των συγκρούσεων εντός της Δημοκρατίας.
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ (με παρουσιάστρια τη Ρένα Θεολογίδου) ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος μιλάει για την έννοια – τη λειτουργία της πλειοψηφίας και της συναίνεσης στο πλαίσιο της Δημοκρατίας.
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ (με παρουσιάστρια τη Ρένα Θεολογίδου) ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος μιλάει για την πολιτική ως επάγγελμα, τη διάκριση δημόσιου και ιδιωτικού χώρου.
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ Ριμέικ (με παρουσιάστρια τη Ρένα Θεολογίδου) ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος μιλάει για τις στιγμές που παράγεται η δημοκρατική βούληση καθώς και για την εισβολή της επικοινωνιακής τεχνολογίας μέσα στην κοινωνία.
