Ποιο είναι το κοινωνικό χρέος του πολίτη, ως πολιτικού όντος, στο πλαίσιο της σημερινής διαδικασίας άσκησης πολιτικής;

Η δημοσιονομική κρίση των τελευταίων χρόνων γίνεται αφορμή εκ νέου ανάδειξης της αναγκαιότητας της Πολιτικής σε ένα πλαίσιο στο οποίο το ερώτημα «από ποιους, υπέρ ποιων και σε βάρος ποιων ασκείται η εξουσία» αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ποιο είναι, όμως, το κοινωνικό χρέος του πολίτη;

Η Πολιτική αποτελεί σήμερα, περισσότερο από ποτέ, έστω και κατ΄ ιδανική αναμονή την κύρια γενική οργανωτική διαδικασία ειρηνόφιλης παρέμβασης στο όνομα της θέλησης των πιο πολλών ανθρώπων. Και υπό την προφανή βέβαια και αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση ότι η «θέληση» αυτή, δηλαδή των πιο πολλών ανθρώπων, όχι μόνο σχηματίζεται αλλά και εξωτερικεύεται μέσα από δικαιοπολιτικά ελέγξιμες δημοκρατικές διαδικασίες. Τότε μπορεί να πιθανολογείται περισσότερο αντιπροσωπευτική των ελπίδων και των ανησυχιών μιας κοινωνίας.

Η κρίση γίνεται αφορμή επανανάδειξης της αναγκαιότητας της Πολιτικής και όχι συνθήκη μέσα στην οποία η ευθύνη, για την οποιαδήποτε δυσπραγία, ιδιαίτερα άσκεπτα καταλογίζεται στην τελευταία και η κοινωνία, τότε, εισέρχεται σε μια ατμόσφαιρα αντιδραστικής αποπολιτικοποίησης χωρίς να πάψει βεβαίως να είναι αυτονόητο ότι κάθε αποπολιτικοποίηση παραμένει αντιδραστική.

Οπότε, το οποιοδήποτε λάθος, αντί να καταλογίζεται και όσο αναλογεί, σε συγκεκριμένους φορείς εξουσίας ή σε ατυχείς θεσμικές προβλέψεις, καταλογίζεται γενικευτικά στην Πολιτική, υπονομεύοντάς την έτσι, ως είδος παρέμβασης. Επιπόλαια στάση με την οποία η τελευταία υποβάλλεται σε ψυχολογική απονομιμοποίηση, ακριβέστερα αποδικαιοποίηση και αποσυμβολοποίηση, ανοίγοντας το δρόμο σε όσους, με αμόρφωτες θέσεις, απειλούν την αξιοπρέπεια και τη Δημοκρατία.

Το εκάστοτε τριπλό ερώτημα, από ποιους, υπέρ ποιων και σε βάρος ποιων ασκείται η εξουσία – ιδιαίτερα μάλιστα σε περιόδους κρίσεων όπου η έννοια των «εξαιρετικών περιστάσεων» διευρύνεται επικίνδυνα, «καθημερινοποιείται»-, έχει ιδιαίτερα ευρετική σημασία. Όχι όμως μόνο για να προσδιορίσουμε ποιος είναι ο κάθε φορά κυρίαρχος, αλλά για να συνειδητοποιήσουμε την έκταση της ενδεχόμενης δικής μας παραίτησης από το πλέον υπέρθετο κοινωνικό μας χρέος: ότι πρέπει να είμαστε εμείς οι οποίοι, ως συλλογική πλειοψηφία και αν είναι δυνατόν όχι μόνο αριθμητική, θα «αποφασίζουμε» για όσα μας αφορούν.   

Αναστάσιος – Ιωάννης Δ. Μεταξάς
Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και
Επίτιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου
Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ακαδημίας 43 | Αθήνα | 10672
[+30] 210 36 23 089
info@syntagmawatch.gr

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.