Θέσε την Ερώτησή σου
Αυτή είναι η δική σου ενότητα, η ενότητα του πολίτη, όπου τα ερωτήματά σου βρίσκουν τεκμηριωμένη απάντηση.
Παρακάτω μπορείς να δεις τις ερωτήσεις που έχουν ήδη απαντηθεί.
Εάν έχεις απορίες σχετικά με τα δικαιώματά σου, τους συνταγματικούς θεσμούς και τη λειτουργία της Δημοκρατίας (και δεν βρίσκεις την απάντηση στα ήδη δημοσιευμένα κείμενα), εδώ μπορείς να θέσεις ελεύθερα το ερώτημά σου. Η επιστημονική ομάδα της πλατφόρμας Syntagma Watch το συντομότερο δυνατό θα ανταποκριθεί στο αίτημά σου παρέχοντας τεκμηριωμένες απαντήσεις στις απορίες σου.
Πότε διαλύεται η Βουλή στην περίπτωση που συμβούν όσα αναγράφει το άρθρο 32, πότε προκηρύσσονται εκλογές και πότε συνεχίζεται η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας;
Ο Ξενοφώντας Κοντιάδης απαντά σε ερώτημα πολίτη αναφορικά με την πρόωρη διάλυση της Βουλής και κατά πόσο αυτή επηρεάζει την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
Μπορεί το ένστολο προσωπικό να συμμετέχει ενεργά σε κάποιο πολιτικό κόμμα ή φορέα εκτός βουλής όπως δράσεις, συγκεντρώσεις, φωτογραφίσεις κτλ.;
Ο Ξενοφώντας Κοντιάδης απαντά σε ερώτηση πολίτη σχετικά με το δικαίωμα συμμετοχής του ένστολου προσωπικού σε κομματικούς σχηματισμούς ή φορείς εκτός βουλής.
Σε περίπτωση παραπομπής υπουργού στο ακροατήριο και συνεχιζομένης αυτής της νομικής κατάστασης, ποία διάταξη θα εφαρμόζει το ποινικό δικαστήριο; Θα λάβει υπόψη του μόνο το αναθεωρημένο πριν την πράξη άρθρο 86 Σ ή την ευνοϊκότερη διάταξη που προανέφερα του νόμου περί ευθύνης Υπουργών;
Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά σε ερωτήματα πολίτη σχετικά με την περίπτωση παραπομπής υπουργού στο ακροατήριο.
Μπορεί σήμερα ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αρνηθεί να υπογράψει νόμο της Βουλής, με αποτέλεσμα να “πέσει” η Κυβέρνηση; Μπορεί, ακόμη, με άλλον τρόπο να προκαλέσει πτώση της Κυβέρνησης;
Μπορεί σήμερα ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αρνηθεί να υπογράψει νόμο της Βουλής, με αποτέλεσμα να “πέσει” η Κυβέρνηση; Μπορεί, ακόμη, με άλλον τρόπο να προκαλέσει πτώση της Κυβέρνησης; Ο Γιάννης Κουτσούκος απαντά σε ερώτημα πολίτη.
Ποιο το ισχύον εκλογικό σύστημα και ποιο θα ισχύσει στις μεθεπόμενες εκλογές;
Ο Κωνσταντίνος Μουρτοπάλλας απαντά σε ερώτημα πολίτη για τα εκλογικά συστήματα που θα ισχύσουν στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.
Ποια η επίπτωση της πρωτόδικης καταδίκης επί του τεκμηρίου της αθωότητας;
Ο Ιωάννης Νταλαχάνης απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με τις επιπτώσεις της πρωτόδικης καταδικαστικής απόφασης στο τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου.
Έχω το δικαίωμα να εκπροσωπήσω ο ίδιος τον εαυτό μου σε δίκη, χωρίς την παρουσία δικηγόρου;
Ο Ιωάννης Κουτσούκος απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με τη δυνατότητα παράστασης σε δίκη χωρίς την παρουσία δικηγόρου.
Είναι συνταγματικός ο διαχωρισμός των ασφαλισμένων μητέρων ανηλίκων τέκνων ως προς την κατοχύρωση δικαιώματος πρόωρης σύνταξης;
Ο Αριστείδης Πρεδάρης απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με την κατοχύρωση πρόωρου συνταξιοδοτικού δικαιώματος από μητέρες ανηλίκων τέκνων.
Ποια είναι η έννοια του όρου «αυταρχικός συνταγματισμός» και ποια η (ενδεχομένως ποιοτική) διαφορά της από τον (άνευ επιθετικού προσδιορισμού) συνταγματισμό;
Ο Αποστόλης Βλαχογιάννης εξηγεί τη διαφορά του όρου “αυταρχικός συνταγματισμός” με την έννοια του συνταγματισμού.
Μπορούν να εισέλθουν τα αστυνομικά όργανα σε ιδιωτική κατοικία, όπου έχει καταγγελθεί διατάραξη κοινής ησυχίας, χωρίς την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας;
Ο Κώστας Μποτόπουλος απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με τη δικαιοδοσία των αστυνομικών οργάνων σε ιδιωτικό χώρο, όπου καταγγέλλεται διατάραξη κοινής ησυχίας.
Μπορούν να προσφύγουν δικαστικά όσοι διαφωνούν με τη συνταγματικότητα και νομιμότητα της επιβολής προστίμου 100 ευρώ σε όποιον/α, ηλικίας άνω των 60 ετών, δεν εμβολιαστεί;
Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά σε ερωτήματα πολιτών σχετικά με τη δικαστική προσφυγή για το πρόστιμο 100 ευρώ στους/ις μη εμβολιασμένους/ες πολίτες άνω των 60 ετών.
Πρέπει η πολιτεία να ορίσει χρονικό όριο στην επιβολή αναστολής εργασίας των υγειονομικών;
Είναι η ζωή και η υγεία υπέρτερα συνταγματικά αγαθά; Είναι αναγκαία μια τέτοια ιεράρχηση για να δικαιολογηθούν οι περιορισμοί; Είναι απαραίτητη η επίκληση της αλληλεγγύης, ή είναι επαρκής η αναλογικότητα για την προσέγγιση της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών και με ποιο τρόπο συνδυάζονται; Η Αλκμήνη Φωτιάδου απαντά σε ερώτημα πολίτη για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού σε συγκεκριμένες κοινωνικές και επαγγελματικές κατηγορίες.
Υπάρχουν μηχανισμοί που να ελέγχουν την εγκυρότητα των απαντήσεων των Υπουργών στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου;
Ο Κώστας Μποτόπουλος απαντά σε ερώτημα πολίτη για την υποχρέωση των Υπουργών να παρέχουν αληθή στοιχεία στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Κατά πόσον είναι σε συμφωνία με τις διατάξεις του Συντάγματος, συγκεκριμένα με τη διάταξη για ισονομία, η θέσπιση ακαταδίωκτου θεσμικών παραγόντων;
Ο Κώστας Μποτόπουλος απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με το ακαταδίωκτο, όπως αυτό ορίζεται από το Σύνταγμα.
Ποιο είναι το νομικό καθεστώς αναφορικά με τη στρατιωτική θητεία και καριέρα στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις για ομοφυλόφιλα άτομα;
Ποιο το θεσμικό πλαίσιο και τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα όσων υπηρετούν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις; Διαφοροποιούνται αυτά βάσει της σεξουαλικής ταυτότητας κάποιου/ας; Ο Απόστολος Βλαχογιάννης απαντά.
Είναι παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων του παιδιού μου η υποχρεωτική πράξη του self-test για την παρακολούθηση των σχολικών μαθημάτων;
Είναι συνταγματική η απαίτηση self-tests για τους μαθητές, ώστε να επιστρέψουν στα θρανία; Η Αλκμήνη Φωτιάδου απαντά.
Μπορεί ο εργοδότης να υποχρεώσει εργαζομένους του να υποβληθούν σε τεστ για τον κορωνοϊό;
Έχει δικαίωμα ο εργοδότης να υποχρεώσει εργαζομένους του να υποβληθούν σε τεστ για τον κορωνοϊό; Αν ναι, ποιον επιβαρύνουν τα έξοδα; Ο Δικηγόρος-Εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος, απαντά.
Τι ισχύει σχετικά με την έρευνα της κατοικίας κατηγορουμένου για βιασμό σε βάρος ανηλίκου;
Τι ισχύει σχετικά με την έρευνα της κατοικίας κατηγορουμένου για βιασμό σε βάρος ανηλίκου; Ο Εμμανουήλ Μεταξάκης απαντά στο ερώτημα πολίτη.
Είναι συνταγματικός ο περιορισμός της ελεύθερης κίνησης κατά τη βραδινή απαγόρευση κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας;
Ακόμα και στις περιπτώσεις στις οποίες αμφισβητείται δικαστικά ο σοβαρότατος περιορισμός της απαγόρευσης της νυχτερινής κυκλοφορίας, δεν θεωρείται συλλήβδην αντισυνταγματικός ως προς την ουσία του. Γίνεται δεκτό δηλαδή ότι, εφόσον η εξέλιξη και η ένταση της πανδημίας το απαιτεί, μπορεί οπωσδήποτε να αποτελέσει ένα από τα όπλα στη φαρέτρα της Διοίκησης ή του νομοθέτη για την αντιμετώπισή της.
Τι σημαίνει η έννοια της πολιτικής ευθύνης Υπουργού;
Η πολιτική ευθύνη είναι αντικειμενική, δεν χρειάζεται να έχει άμεση και προσωπική εμπλοκή ένας/μια υπουργός σε ένα ζήτημα για να του/της καταλογιστεί. Αρκεί να εμπίπτει το κρίσιμο ζήτημα στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του/της. Όσο ισχυρότεροι είναι οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί και η κοινωνία πολιτών, τόσο πιο αυτονόητη η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης. Το ερώτημα είναι, κάθε φορά, αν τα συγκεκριμένα γεγονότα θέτουν ή όχι ζήτημα αντικειμενικής πολιτικής ευθύνης.
Είναι συνταγματική η χρήση ιχνηλατών (cookies); Παραβιάζεται το δικαίωμα των χρηστών στην ιδιωτικότητα;
Η χρήση ιχνηλατών δεν είναι δίχως άλλο αντισυνταγματική. Εάν οι υπεύθυνοι και οι εκτελούντες την επεξεργασία συμμορφώνονται με τη σχετική νομοθεσία, η χρήση ιχνηλατών δεν παραβιάζει το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα.
Είναι συνταγματικό το άρθρο 8 του νομοσχεδίου με τίτλο «Ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 2010 για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2018 και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης», που κατατέθηκε στη Βουλή;
Η διάταξη του άρθρου 6 της Οδηγίας έχει ως εξής: «Τα κράτη μέλη μεριμνούν με τα ενδεδειγμένα μέσα ώστε οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων που παρέχονται από παρόχους υπό τη δικαιοδοσία τους να μην περιέχουν οποιαδήποτε πρόκληση μίσους βάσει φυλής, φύλου, θρησκείας ή εθνικότητας». Η αρχική της ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη με το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου ήγειρε, και δικαίως, προβληματισμό, γιατί προσέθετε στο ως άνω πεδίο και «τη δημόσια πρόσκληση σε τρομοκρατικό έγκλημα», που αφενός δεν προβλεπόταν στην Οδηγία και αφετέρου θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπερέβαινε το σκοπό της σχετικής με τα οπτικοακουστικά μέσα ρύθμισης. Ο προβληματισμός αυτός οδήγησε τελικά σε αλλαγή της διατύπωσης του συγκεκριμένου άρθρου.
Υπάρχουν όρια στις θρησκευτικές ελευθερίες όταν διακυβεύεται η δημόσια υγεία;
Φυσικά και υπάρχουν όρια στις θρησκευτικές ελευθερίες, τα οποία θεμελιώνονται τόσο στους γενικούς όσο και στους ειδικούς περιορισμούς των δικαιωμάτων.
Είναι ο δικηγόρος δημόσιος λειτουργός υπό το φως του δικαίου της Ε.Ε. και της νομολογίας του ΕΔΔΑ;
Οι δικηγόροι τοποθετούνται από τη νομολογία του ΕΔΔΑ στην κατηγορία των “ασκούντων ανεξάρτητο νομικό επάγγελμα”, δεν είναι δηλαδή ούτε δημόσιοι ούτε λειτουργοί.
Με τη Δανειακή σύμβαση της Ελλάδας τον Μάιο του 2010 δεσμεύτηκε η Δημόσια ακίνητη περιουσία της Ελλάδας. Αυτό συνεπάγεται σημαντική απώλεια της κυριαρχίας της χώρας; Tο γεγονός ότι δεν κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων συνιστά αντισυνταγματική ή τουλάχιστον παράτυπη ενέργεια;
Η σχετική ρήτρα που περιλαμβάνει η Δανειακή Σύμβαση προφανώς περιορίζει σε ένα βαθμό τα προνόμια που απολαμβάνει η Ελλάδα ως κυρίαρχο κράτος, τούτο δεν συνιστά όμως απεμπόληση ούτε «σημαντική απώλεια» της κυριαρχίας της. Η Συμφωνία Δανειακής Διευκόλυνσης αρχικά κατατέθηκε προς κύρωση στη Βουλή, αλλά η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε, μάλλον για πολιτικούς λόγους, παρά τα όσα προέβλεπε το αρ. 1 παρ. 4 του ν. 3845/2010 (πριν την τροποποίησή του από τον ν. 3847/2010).
Έχει δικαίωμα ένας εκπαιδευτικός να αρνηθεί να κάνει προσευχή στο τμήμα του, αφού λόγω των μέτρων για την πανδημία δεν πραγματοποιείται πρωινή συγκέντρωση και προσευχή όλου του σχολείου;
Η «εθνική θρησκευτική συνείδηση» δεν υπερισχύει, και δεν μπορεί να διαμορφώσει καταναγκαστικά, την «προσωπική θρησκευτική συνείδηση». Αυτό ισχύει και για μαθητές και για εκπαιδευτικούς.
Οι καταλήψεις σε πανεπιστήμια και σχολεία κινούνται στα πλαίσια της νομιμότητας; Εάν ναι, υπάρχει νόμος που το θεσπίζει και το καθιερώνει;
Δεν υπάρχει νομοθετική ή άλλη πρόβλεψη που να επιτρέπει την «κατάληψη» εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ούτε όμως, ρητή απαγόρευση της συγκεκριμένης «δραστηριότητας». Η μη νομιμότητα, και το μέτρο της, προκύπτουν, ανά περίπτωση.
H απαγόρευση εισόδου στη σχολική τάξη άνευ μάσκας και η αποστέρηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι συνταγματικά ανεκτή;
Η συνταγματική αξιολόγηση της χρήσεως μάσκας λαμβάνει χώρα με βάση την αρχή της αναλογικότητας.
Γιατί οι Πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου εξαιρούνται από τις διαδικασίες γνωστοποίησής τους και επικύρωσής τους από τη Βουλή κατά το σύστημα των Διαταγμάτων Νομοθετικού Περιεχομένου;
Οι πράξεις υπουργικού συμβουλίου (ΠΥΣ) δεν προβλέπονται στο Σύνταγμα, έχουν όμως έρεισμα στις συνταγματικές διατάξεις που θεσπίζουν τις αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού και του Υπουργικού Συμβουλίου (ιδίως άρθρα 81 και 82). Το νομοθετικό τους στήριγμα βρίσκεται στο ν. 4622/2019, γνωστό ως “νόμο για το επιτελικό κράτος” (άρθρο 5).
PCR Test: Είναι νόμιμο σύμφωνα με το Ελληνικό δίκαιο; Έχει το δικαίωμα η κάθε αρχή να πραγματοποιεί τέτοια τεστ χωρίς την συγκατάθεση του επιβάτη/τουρίστα;
Η υποχρεωτική εξέταση του πληθυσμού που εισέρχεται στην Ελλάδα, η οποία γίνεται με σκοπό την οικονομική -τουριστική κατά κύριο λόγο- ανάπτυξη κατά τρόπο συνάδοντα με την προστασία της δημόσιας υγείας, δοκιμάζει το δικαίωμα αυτοδιαθέσεως του ατόμου. Yπό εξαιρετικές συνθήκες πανδημίας και ύστερα από ισόρροπη στάθμιση των συγκρουομένων εννόμων αγαθών, αυτού της αυτοδιαθέσεως του ατόμου, της προστασίας της ιδιωτικής ζωής, της αναπτύξεως της οικονομικής δραστηριότητας και της προστασίας της δημόσιας υγείας κρίνεται ότι μπορεί να λάβει χώρα για περιορισμένο χρονικό διάστημα και χωρίς τη χρήση βίας.
Τι είναι το «πάγωμα του λόγου»;
Tο «πάγωμα» του λόγου αποδίδει το όρο chilling effect που χρησιμοποιείται σταθερά από την αμερικανική νομολογία σε υποθέσεις ελευθερίας του λόγου.
Σε περίπτωση που αδυνατεί ο πρωθυπουργός να ασκήσει τα καθήκοντα του λόγω ασθένειας, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και την κυβερνητικό διοικητική πρακτική τι θα ισχύσει στην Ελλάδα;
Η αδυναμία του Πρωθυπουργού να ασκήσει τα καθήκοντά του για λόγους υγείας διαπιστώνεται από τη Βουλή με ειδική απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.
Πώς μπορώ ως γονέας να (αντι)δράσω στη ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος από τις τάξεις των παιδιών μου;
Κάποιος γονέας ή κηδεμόνας που επιθυμεί να διαμαρτυρηθεί κατά της απευθείας μεταδόσεως του μαθήματος από την τάξη του παιδιού του έχει μια σειρά επιλογών στη διάθεσή του. Οφείλει να ελέγξει εάν η σχετική νομοθεσία εφαρμόζεται πιστά από τη σχολική μονάδα στην οποία φοιτά το παιδί του. Μπορεί να ασκήσει ατομικά ή μέσω του Συλλόγου Γονέων πίεση στη σχολική μονάδα, προκειμένου να λάβει χώρα πιστή εφαρμογή της σχετικής υπουργικής αποφάσεως. Νομιμοποιείται να αντιταχθεί δυνάμει του άρθρου 21 ΓΚΠΔ. Έχει έννομο συμφέρον να προσβάλει ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας τη σχετική υπουργική απόφαση.
Ποια είναι η διαδικασία ώστε ένας νόμος να θεωρηθεί αντισυνταγματικός;
Ο νόμος από την έναρξη της ισχύος του είναι εξοπλισμένος με ένα τεκμήριο συνταγματικότητας, δηλαδή ισχύει και εφαρμόζεται υποχρεωτικά, ενώ η συνταγματικότητά του, κι ως εκ τούτου, η ισχύς ή πιο απλά η εφαρμογή του δεν μπορεί να θιγεί παρά κατόπιν άσκησης της διαδικασίας του ελέγχου της συνταγματικότητας.
Το δικαίωμα ψήφου, η ελευθερία της έκφρασης, η θρησκευτική λατρεία και το δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε πολιτικά κόμματα είναι δικαιώματα που το άτομο μπορεί να απολαύσει μόνο χάρη στη θετική παρέμβαση του κράτους;
Σε διαφορετική έκταση τα δικαιώματα χρειάζονται και την κρατική παρέμβαση. Όχι μόνο φυσικά: η ανάγκη αποχής του κράτους από την ελευθερία επιλογής την οποία τα δικαιώματα αυτά αποτυπώνουν είναι πάντοτε ζωτικής σημασίας.
Αν έχουμε μια κυβέρνηση που δεν έχει κλείσει ένα έτος από την εκλογή της μπορεί να προκαλέσει πρόωρες εκλογές λόγω της πανδημίας χωρίς να παραιτηθεί;
Σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ. 2 του Σ η εκλεγμένη κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υποχρεωμένος να αποδεχτεί, τη διάλυση της Βουλής και τη διενέργεια εκλογών οποτεδήποτε για να “αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας”.
Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου ανήκουν στο διοικητικό ή συνταγματικό δίκαιο;
Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου ανήκουν, ως “ύλη”, στο συνταγματικό δίκαιο (ρυθμίζονται στο άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος) αλλά παράγουν αποτελέσματα διοικητικού δικαίου.
Πού υπάγεται το εθνικό τυπογραφείο και πώς δημοσιεύεται ένας νόμος;
Το Εθνικό Τυπογραφείο υπάγεται στη Βουλή των Ελλήνων.
Κατά πόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να ασκήσει έλεγχο ως προς την αναλογικότητα ή την αποτελεσματικότητα μιας πράξης νομοθετικού περιεχομένου;
Κατά το άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος: «Σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου». Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μπορεί να ελέγξει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά το άρθρο αυτό.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό ποιες προϋποθέσεις και συνθήκες μπορεί να εφαρμοστεί;
Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας είναι συνήθως κυβέρνηση συνασπισμού που συγκροτείται σε συνθήκες κρίσεις. Η οικουμενική κυβέρνηση είναι μια μορφή κυβέρνησης συνασπισμού με τη σύμπραξη όλων των κομμάτων της Βουλής και συνήθως οδηγεί τη χώρα σε νέες εκλογές.
Η επαιτεία είναι νόμιμη κατάσταση;
Η αποποινικοποίηση της επαιτείας εναρμονίζεται με το φιλελεύθερο ποινικό σύστημα, το οποίο θεμελιώνεται στο ισχύον Σύνταγμα.
Πώς μπορώ ως μαθήτρια να συμμετάσχω ουσιαστικά στη δημοκρατία;
Η φωνή των πολιτών, ανεξαρτήτως ηλικίας, έχει περισσότερες πιθανότητες να ακουστεί αν είναι καθαρή και επί της ουσίας προβάλλει το γενικό συμφέρον αποφεύγοντας μονολιθικούς χαρακτηρισμούς για περίπλοκα ζητήματα.
Μπορεί να επιβληθεί με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από γνώμη της ΕΕΔΥ, υποχρεωτικότητα εμβολιασμού;
Ο εμβολιασμός, ως ιατρική πράξη, προϋποθέτει πάντοτε τη συναίνεση του προσώπου, δεν μπορεί δηλαδή ποτέ να επιβληθεί με αναγκαστική επέμβαση στο σώμα (αρχή της ανθρώπινης αξίας).
Μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ;
Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) συνιστά ιδιότυπη νομοθετική πράξη που κατά την πρώτη φάση εκδίδεται ως κανονιστική διοικητική πράξη (ουσιαστικός νόμος) και εν συνεχεία αφού κυρωθεί κατά την συνήθη δικαιοπαραγωγική διαδικασία αποκτά και μάλιστα αναδρομικά όπως ορίζει ρητά το άρθρο 44 παρ. 1 Σ ισχύ τυπικού νόμου.
Μετά την εμφάνιση κρουσμάτων Covid-19 μεταξύ των βουλευτών μπορεί ο Πρόεδρος της Βουλής να αποφασίσει τη διακοπή των εργασιών της βουλής;
Η περίπτωση της πανδημίας και ασθενείας βουλευτών εξ αυτής δύσκολα συνδέεται με την “αυτονομία της Βουλής”, ώστε να μπορεί να θεωρεί ότι εμπίπτει στο πεδίο αυτόνομης δράσης του Προέδρου. Από την άλλη, όμως, δεν μπορεί να αποκλεισθεί ότι, αναλόγως των διαστάσεων και των συνεπειών της, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ειδικά μέτρα και όσον αφορά στη λειτουργία της Βουλής.
Βάσει ποιων διατάξεων έχουν τα μέλη της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας δικαίωμα να διενεργούν ελέγχους σε πολίτες;
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) της 22.3.2020. στο άρθρο 1 παρ. 7 προβλέπει ότι αρμόδιες αρχές για τη διασφάλιση της εφαρμογής του μέτρου προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας, τη διαπίστωση των παραβάσεων και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων είναι η Ελληνική Αστυνομία, η Δημοτική Αστυνομία, οι Λιμενικές Αρχές στην περιοχή ευθύνης τους και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Λόγω της πανδημίας ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δικαίωμα να ζητήσει την παραίτηση του Πρωθυπουργού και να διορίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας;
Η πανδημία δεν αποτελεί λόγο για να θεμελιωθεί κατά το άρθρο 48 του Συντάγματος η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Έχει «δικαίωμα» η κυβέρνηση να κλείσει τις εκκλησίες λόγω κορωνοϊού κι αν ναι υπό ποιες (θεσμικές) προϋποθέσεις;
Η απαγόρευση των συναθροίσεων και του κοινωνικού συγχρωτισμού αφορά, προσωρινά, όχι μόνο σε όλες τις λατρευτικές λειτουργίες (ανεξαρτήτως δόγματος), αλλά και σε όλες τις συναθροίσεις, όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καθώς και στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ως επιστημονικά ενδεδειγμένο μέτρο ανάσχεσης της εξάπλωσης του ιού. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα γενικό μέτρο κατά του κοινωνικού συγχρωτισμού εγγύτερα ορισμένων αποστάσεων.
Η ακροτελεύτια διάταξη του Συντάγματος: Μπορεί να ενεργοποιηθεί με την επίκληση απώλειας οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας; Μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα οπλοφορίας;
Η αντίσταση ως έκφραση συνταγματικού πατριωτισμού είναι θεμιτή αλλά δεν μπορεί να εκδηλωθεί με κάθε μέσο. Η αναλογικότητα παραμένει ένα χρήσιμο εργαλείο για την επίλυση συνταγματικών διλημμάτων. Τα ζητήματα οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας δεν στοιχειοθετούν απόπειρα βίαιης κατάλυσης του πολιτεύματος. Το «κάθε μέσο» που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο πολίτης σε περίπτωση βίαιης κατάλυσης του πολιτεύματος δεν δίνει βάση για την προληπτική προμήθεια όπλων, ώστε να βρίσκονται στη διάθεση των πολιτών σε περίπτωση βίαιης κατάλυσης του Συντάγματος.
Ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να δηλωθεί ως Έλληνας αυτόχθων ιθαγενής ;
Ιθαγένεια και υπηκοότητα είναι ταυτόσημοι όροι, έχουν ακριβώς την ίδια σημασία. Και οι δύο όροι δηλώνουν τη σχέση του ανθρώπου με το κράτος στο λαό του οποίου αυτός ανήκει, είναι δηλαδή πολίτης. Οι προϋποθέσεις κτήσης της ιθαγένειας ορίζονται από τον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας.
Τι προβλέπει ο νόμος για το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη σε διοικητικά έγγραφα;
Η πρόσβαση στα διοικητικά έγγραφα είναι από τα πιο ουσιώδη δικαιώματα του πολίτη στην πράξη και ρυθμίζεται από το 1999 στο άρθρο 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999).
Πότε μπορεί η συμπεριφορά ενός εργοδότη να θέσει ζήτημα προσβολής του δικαιώματος ελεύθερης άσκησης του επαγγέλματος;
Αν απαγορευτεί η είσοδος σε χώρους γραφείων συγκεκριμένου μόνο υπαλλήλου (δεν έχει γενικό χαρακτήρα το μέτρο ούτε αφορά συγκεκριμένη ομάδα εργαζομένων), χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και χωρίς να συντρέχει κάποια δικαιολογημένη αιτία συνιστά την συμπεριφορά του εργοδότη ασύμβατη με την γενική αρχή της ισότητας.
Ποια βήματα ακολουθεί μια καταγγελία ενός πολίτη κατά πρώην Υπουργού για να λάβει χώρα η σύσταση των 30 βουλευτών;
Η κίνηση της διαδικασίας δεν γίνεται απευθείας μετά από ενδεχόμενη καταγγελία ενός πολίτη, αλλά αφού διαβιβαστεί φάκελος στη Βουλή, με τα στοιχεία εμπλοκής νυν ή πρώην Υπουργού, από αρμόδιο δικαστικό όργανο.
Όργανα εκτελεστικής εξουσίας: Είναι νόμιμο να λαμβάνουν χρηματικό έπαθλο;
Η θέσπιση οικονομικής επιβράβευσης ή ανταμοιβής υπαλλήλων που συμβάλλουν στην επίτευξη κυρίως εισπρακτικών στόχων δεν είναι άγνωστη πρακτική στην ελληνική δημόσια διοίκηση.
Μπορεί κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος να αλλάξει χαρακτήρα το πολίτευμα;
Για να αλλάξει μορφή το πολίτευμα χρειάζεται ένα εξ υπαρχής νέο Σύνταγμα, όχι αναθεώρηση του ισχύοντος.
Αντικαπνιστικός Νόμος και Δικαιώματα
Το κράτος έχει υποχρέωση να περιθάλπει κάθε πολίτη ανεξάρτητα από το λόγο που προκάλεσε την ανάγκη περίθαλψής του.
Ποιες είναι οι θεμελιώδεις διάφορες μεταξύ κατοχυρωμένων και μη κατοχυρωμένων Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών;
Η βασική διαφορά μεταξύ συνταγματικώς κατοχυρωμένων, αφενός, και νομοθετικώς προβλεπόμενων, αφετέρου, ανεξάρτητων αρχών έγκειται στο γεγονός ότι οι πρώτες δεν μπορούν να καταργηθούν ούτε να αναρρυθμιστούν από τον κοινό νομοθέτη.
Πώς ορίζονται και ποιες είναι οι οργανωτικές βάσεις του πολιτεύματος;
Ορίζονται ως οι γνωσιοθεωρητικές και πρακτικές προϋποθέσεις της συγκρότησης και λειτουργικής αναπαραγωγής της κοινωνίας των ίσων και ελευθέρων πολιτών, φορέων αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) με την απόφαση του Παπαγεωργίου κ.ά. κατά Ελλάδας της 31ης Οκτωβρίου 2019 δεν επεμβαίνει μεν στον τρόπο με τον οποίο διδάσκεται το μάθημα των θρησκευτικών στα ελληνικά σχολεία, επιβάλλει όμως να διαφυλάσσεται ο σεβασμός των θρησκευτικών πεποιθήσεων των μαθητών και των γονέων τους.
Το ΣτΕ εκδίδει τις αποφάσεις του σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα ή με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας;
Το Σύνταγμα δεν εφαρμόζεται εν κενώ, υπό συνθήκες εργαστηρίου, αλλά σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, συνεκτιμώντας το δημόσιο συμφέρον.
Πώς νομιμοποιείται το Ε.Α.Π. να εισπράττει δίδακτρα χωρίς να αντίκειται αυτό στο άρθρο 16 του Συντάγματος;
Η συμμετοχή των φοιτητών του στις δαπάνες λειτουργίας του Ε.Α.Π. δεν είναι αντίθετη στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της δωρεάν παιδείας, δεδομένου ότι ως φορέας εξ’ αποστάσεως και δια βίου εκπαίδευσης δεν μπορεί να εξομοιωθεί με τα λοιπά πανεπιστήμια, ούτε να ενταχθεί στην καθιερωμένη εκπαίδευση των τριών τυποποιημένων κύκλων.
Πώς μπορεί ο πολίτης να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του απέναντι στον εξουσιαστή-κράτος;
Δεν είναι αρμόδιοι οι πολίτες να κρίνουν τη συνταγματικότητα των νόμων ή τη νομιμότητα των διοικητικών πράξεων, ούτε έχουμε ένα σύστημα λαϊκής απονομής δικαιοσύνης ή βέβαια αυτοδικίας όλων ημών, όταν αισθανόμαστε ότι ο κανόνας δικαίου θίγει τα δικαιώματά μας και παραβιάζει το Σύνταγμα. Αυτή η αρμοδιότητα ανήκει στη δικαστική εξουσία.
Υπάρχει συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην οπλοφορία; Το δικαίωμα οπλοκατοχής σε ΗΠΑ και Ευρώπη
Μόνο σε τρεις χώρες σε όλο τον κόσμο υπάρχει σήμερα ρητά συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην οπλοφορία. Η διαφορά αντιμετώπισης του ζητήματος της οπλοκατοχής ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ είναι σημαντική.
Πότε έχουν δικαίωμα οι εθνικές αρμόδιες αρχές ασφαλείας και η υπηρεσία πληροφοριών (ΕΥΠ) να διεξάγουν παρακολουθήσεις Ελλήνων πολιτών;
Οι αρμόδιες αρχές ασφαλείας μπορούν να παρακολουθούν τους πολίτες υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει το Σύνταγμα. Βασικό κριτήριο για το κατά πόσον η έρευνα κρατικών οργάνων, ανακριτικών και αστυνομικών αρχών είναι η αρχή της αναλογικότητας.
Είναι απαραίτητη η Εθνική Αρχή Διαφάνειας για τον κυβερνητικό στρατηγικό σχεδιασμό και συντονισμό;
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) δεν μπορεί να θεωρηθεί μια Ανεξάρτητη Αρχή σαν τις ήδη υπάρχουσες.
Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών αντιβαίνει η όχι στην ισότητα όλων των πολιτών;
Το γιατί υπάρχει πρόβλημα με το ειδικό καθεστώς της ευθύνης υπουργών στην Ελλάδα, μπορεί να το κατανοήσει κανείς μόνον αν συνδέσει το ειδικό αυτό καθεστώς, εν όψει των περιπτώσεων που καλύπτει, με τους στόχους τους οποίους εξυπηρετεί.
Είναι αντιθεσμικό και αντισυνταγματικό να κυβερνάει συνεχώς η εκτελεστική εξουσία με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου;
Την περίοδο της οικονομικής κρίσης αξιοποιήθηκε κατά κόρον ο θεσμός της πράξης νομοθετικού περιεχομένου. Ενδεικτικά, το 2012, χρονιά κορύφωσης της οικονομικής κρίσης, εκδόθηκαν συνολικά 25 πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, περισσότερες δηλαδή από όσες είχαν εκδοθεί το διάστημα από το 2000 έως το 2011.
Το ζήτημα της Λευκής Ψήφου: Διαπιστωτική αποδοκιμασία του κομματικού συστήματος ή δημοκρατική επιλογή;
H λευκή ψήφος δεν μπορεί να μεταβάλει ούτε τον αριθμό των βουλευτών ούτε τον αριθμό των εδρών. Ωστόσο, το ζήτημα της λευκής ψήφου είναι ένα κατεξοχήν πρακτικό ζήτημα, με έμμεσες έννομες συνέπειες, μιας και ο συνυπολογισμός τους ή μη στις έγκυρες συμβάλλει στην εξεύρεση του εκλογικού μέτρου, το οποίο με τη σειρά του διευκολύνει ή δυσχεραίνει τον σχηματισμό (αυτοδύναμης) κυβέρνησης, τη δημιουργία πολυκομματικής ή ολιγοκομματικής Βουλής, την κατανομή των εδρών με στρεβλωτικό ή αναλογικό αποτέλεσμα.
Θεσμικά ποιος αναλαμβάνει τον σχεδιασμό του κυβερνητικού έργου;
Στο πλαίσιο αυτοδύναμης Κυβέρνησης στον ρόλο και τις αρμοδιότητές του Πρωθυπουργού περιλαμβάνεται και η εξειδίκευση των προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης ανά υπουργείο, όπως αυτή εκφράστηκε με τους φακέλους που έδωσε σε κάθε υπουργό.
Ποια είναι η έννοια του Συνταγματισμού;
Ο Συνταγματισμός με την ευρύτερη σημασία του όρου παραπέμπει στην απαίτηση για επιβολή νομικών περιορισμών στην κρατική εξουσία.
Το Συνταγματικό δικαστήριο θα έπρεπε να υπάρχει στην Ελλάδα ως θεσμός;
Η συζήτηση για την μεταβολή του συστήματος ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων απασχολεί τον αναθεωρητικό νομοθέτη και την επιστήμη κάθε φορά που ξεκινάει μία αναθεωρητική διαδικασία.
Η συνεχής φορολογική αναπροσαρμογή αντιβαίνει στο πνεύμα της οικονομικής ισότητας;
Η συνεχής φορολογική αναπροσαρμογή, η συνεχής, δηλαδή εισαγωγή νέων, αποσπασματικών ρυθμίσεων που εν μέρει καταργούν τις προηγούμενες, εν μέρει τις διατηρούν και που καταλαμβάνουν μία μερίδα των διοικουμένων και αφήνουν έξω άλλη που τελεί υπό σχεδόν πανομοιότυπη πραγματική και νομική κατάσταση, σαφώς και παραβιάζουν την ισότητα απέναντι στον νόμο και την ισότητα ενώπιον των φορολογικών βαρών.
Ποιες οι νομικές και φιλολογικές έννοιες της ιθαγένειας και της υπηκοότητας;
Οι όροι ιθαγένεια και υπηκοότητα έχουν ακριβώς την ίδια σημασία. Και οι δύο δηλώνουν τη σχέση του ανθρώπου με το κράτος στο λαό του οποίου αυτός ανήκει, είναι δηλαδή πολίτης.
Το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης του διοικούμενου ισχύει όταν πρόκειται για χρέη προς την εφορία;
Είναι πάγια δεκτό ότι δεν απαιτείται προηγούμενη ακρόαση στην περίπτωση δυσμενών διοικητικών πράξεων ή μέτρων που στηρίζονται σε αντικειμενικά δεδομένα, ανεξάρτητα της υπαιτιότητας ή της υποκειμενικής συμπεριφοράς του διοικουμένου.
Μπορεί ο δημοσιογράφος να δημοσιεύσει δεδομένα υγείας ενός πολιτικού προσώπου;
Tο δικαίωμα πληροφόρησης του κοινού μπορεί, ειδικά όταν προκύπτει μια προφανής αντινομία λόγων και πράξεων μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας παρουσίας ενός πολιτικού προσώπου, να υπερισχύσει της ιδιωτικότητας του τελευταίου.
Επιτρέπεται η παράσταση πολίτη σε δίκη χωρίς δικηγόρο;
Το ά. 94 ΚΠολΔ προβλέπει την υποχρεωτική παράσταση με δικηγόρο κατά πάγιο τρόπο. Αυτό το οποίο άλλαξε είναι ότι περιορίστηκαν οι εξαιρέσεις στη διαδικασία των μικροδιαφορών στο Ειρηνοδικείο και όταν υπάρχει επείγων κίνδυνος.
Είναι δυνατόν να έχουμε ανεξάρτητη Δικαιοσύνη όταν οι ανώτατοι δικαστικοί επιλέγονται από την Κυβέρνηση;
Ο τρόπος ανάδειξης της ηγεσίας των τριών ανώτατων δικαστηρίων γεννά σε πολλούς πολίτες ερωτηματικά. Η ανάμιξη της εκτελεστικής εξουσίας μπορεί μεν να θεωρηθεί εκ πρώτης όψης ως επέμβαση που πλήττει την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, αλλά η διεθνής εμπειρία δεν συνηγορεί προς κάτι τέτοιο.
Πως ξεπερνούν τα πολιτεύματα τις κακές εκφάνσεις τους;
Κανένα πολίτευμα δεν μπορεί να σχεδιαστεί έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η εκ των προτέρων αποτροπή όλων των πιθανών προβλημάτων που μπορεί να ανακύψουν.
Γιατί η υποχρέωση στράτευσης ισχύει μόνο για άνδρες;
Η εξαίρεση των γυναικών από την στρατιωτική θητεία δεν θίγει τις αρχές της καθολικότητας και της στρατιωτικής ισότητας και δεν παραβιάζει την ισότητα των φύλων. Αυτό δεν σημαίνει πως ο νομοθέτης κωλύεται να τροποποιήσει τον σχετικό νόμο, προβλέποντας και την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία των γυναικών.
Πώς μπορούν να προστατευτούν οι πολίτες από τα προεκλογικά ψέματα των πολιτικών;
Τα ψεύδη ήταν πάντα κομμάτι της πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο τρόπος που τα Συντάγματα στις δημοκρατίες προστατεύουν τους πολίτες από το ψέμα είναι η προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης.
Απόφαση του ΣτΕ περί συνταγματικότητας της περικοπής των δώρων των δημοσίων υπαλλήλων
H διαδικασία ελέγχου της συνταγματικότητας ενός μέτρου της Πολιτείας αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία, συχνά με δύσκολα νομικά διλήμματα και σταθμίσεις.
Η φημολογούμενη απόφαση του ΣτΕ για τα δώρα Δημοσίων Υπαλλήλων και Ο.Τ.Α. μπορεί να προσβληθεί;
Η απόφαση μπορεί να προσβληθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Σε τι διαφέρει το κράτος πρόνοιας από το κοινωνικό κράτος;
Το κράτος πρόνοιας αποτελεί εκείνη τη μορφή κράτους που συμπεριλαμβάνει μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης και παρεμβαίνει στον οικονομικό χώρο. Tο κοινωνικό κράτος αντιπροσωπεύει ένα υποσύνολο, μια συγκεκριμένη μορφή θεσμικής οργάνωσης του κράτους πρόνοιας.
Υποψήφιοι προς εκλογή: Ελέγχεται το ποινικό τους μητρώο;
Κάθε ποινική καταδίκη δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι.
Υπάρχει ιδιωτική ζωή στο facebook;
Ενώ η έκθεσή μας στο Facebook γίνεται κατόπιν συναίνεσης (ενίοτε απόρροια τυπικής και μηχανικής διαδικασίας), και ενώ το νομικό καθεστώς που αφορά την προστασία του ιδιωτικού μας βίου και των προσωπικών μας δεδομένων είναι πλούσιο σε διατάξεις, οι ρωγμές στην ιδιωτικότητά μας εξακολουθούν να υφίστανται.
Με τα Μνημόνια έχασε η χώρα μας την κυριαρχία της;
Η Ελλάδα με την υπογραφή των μνημονίων δέχθηκε να επιβάλει στον εαυτό της περιορισμούς ως προς την ελεύθερη άσκηση της οικονομικής της πολιτικής, με αντάλλαγμα τη χρηματοδότησή της. Αυτό συνεπάγεται τον περιορισμό, κατά ένα μέρος, της κυριαρχίας της, φαινόμενο που δεν είναι μοναδικό ή ασυνήθιστο.
Σε τι διαφέρει ο λαός από το έθνος;
Οι εξουσίες σε μια δημοκρατία ασκούνται εν ονόματι του λαού. Η έννοια του λαού συνδέεται άμεσα με την έννοια της κυριαρχίας, τη δυνατότητα του κράτους να αυτοκυβερνάται και να υπάρχει ως ξεχωριστή οντότητα διεθνούς δικαίου. Η απονομή της ιδιότητας του πολίτη είναι ένα από τα κύρια συστατικά της κυριαρχίας. Η έννοια του έθνους από την άλλη αναφέρεται σε σύνολο ανθρώπων με κοινή ιστορική, γλωσσική, θρησκευτική ή πολιτιστική καταγωγή που μπορεί να είναι υπήκοοι διαφορετικών κρατών.