Επείγουσες διατάξεις για την πρόληψη της μόλυνσης από SARS-CoV-2 με την πρόβλεψη υποχρεώσεων εμβολιασμού για τους επαγγελματίες των επαγγελμάτων υγείας και τους επαγγελματίες υγειονομικού ενδιαφέροντος
1. Λαμβανομένης υπόψη της επιδημιολογικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης από το SARS-CoV-2, έως την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου που αναφέρεται στο άρθρο 1, παράγραφος 457 του νόμου με αριθ. 178/30-12-2020 και σε κάθε περίπτωση το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία και να διατηρηθούν επαρκείς συνθήκες ασφάλειας στην παροχή υπηρεσιών περίθαλψης και βοήθειας, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και οι επαγγελματίες υγειονομικού ενδιαφέροντος, που ασκούν τις δραστηριότητές τους σε εγκαταστάσεις υγείας, κοινωνικής και κοινωνικής πρόνοιας, δημόσια και ιδιωτικά, φαρμακεία, παραφαρμακεία και επαγγελματικά εργαστήρια υποχρεούνται να υποβάλλονται σε δωρεάν εμβολιασμό για την πρόληψη της μόλυνσης από SARS-CoV-2. Ο εμβολιασμός αποτελεί βασική προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλματος και για την εκτέλεση των υπηρεσιών εργασίας που παρέχονται από τα υπόχρεα υποκείμενα. Ο εμβολιασμός πραγματοποιείται σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται από τις περιφέρειες, τις αυτόνομες επαρχίες και άλλες αρμόδιες υγειονομικές αρχές, σύμφωνα με τις προβλέψεις που περιέχονται στο σχέδιο.
2. Ο εμβολιασμός που αναφέρεται στην παράγραφο 1 δεν είναι υποχρεωτικός και μπορεί να αναβάλλεται μόνο σε περίπτωση αποδεδειγμένου κινδύνου για την υγεία, σε σχέση με συγκεκριμένες τεκμηριωμένες κλινικές καταστάσεις, που βεβαιώνονται από τον γενικό ιατρό.
3. Εντός πέντε ημερών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος διατάγματος, κάθε αρμόδιος εδαφικά επαγγελματικός Σύλλογος διαβιβάζει τον κατάλογο των μελών του, με ένδειξη του τόπου κατοικίας τους, στην περιφέρεια ή την επαρχία στην οποία έχει την έδρα της. Εντός της ίδιας περιόδου, οι εργοδότες επαγγελματιών του τομέα της υγείας που δραστηριοποιούνται, της κοινωνικής πρόνοιας, των δημόσιων ή ιδιωτικών εγκαταστάσεων, των φαρμακείων, των παραφαρμακείων και των επαγγελματικών εργαστηρίων, διαβιβάζουν στην περιφέρεια ή την επαρχία στο έδαφος της οποίας δραστηριοποιούνται, τον κατάλογο των εργαζομένων τους, αναφέροντας τον τόπο κατοικίας τους.
4. Εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία παραλαβής των καταλόγων που αναφέρονται στην παράγραφο 3, οι περιφέρειες και οι επαρχίες, μέσω των υπηρεσιών πληροφοριών εμβολιασμού, επαληθεύουν την κατάσταση εμβολιασμού καθενός από τα πρόσωπα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο. Όταν τα συστήματα πληροφοριών εμβολιασμού που διαθέτει η περιφέρεια και η αυτόνομη επαρχία δεν αποδεικνύουν τη διενέργεια του εμβολιασμού SARS-CoV-2 ή την υποβολή του αιτήματος εμβολιασμού με τον τρόπο που καθορίζεται στο πλαίσιο της τρέχουσας εκστρατείας εμβολιασμού, η περιφέρεια ή η επαρχία, σύμφωνα με τις διατάξεις για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αναφέρει αμέσως στην τοπική εταιρεία υγείας της κατοικίας τα ονόματα των ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί.
5. Μόλις λάβει την κοινοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 4, η τοπική εταιρεία υγείας της κατοικίας, καλεί τον ενδιαφερόμενο να προσκομίσει, εντός πέντε ημερών από την παραλαβή της πρόσκλησης, έγγραφα που αποδεικνύουν τον εμβολιασμό, την παράλειψη ή την αναβολή της ίδιας κατάστασης σύμφωνα με την παράγραφο 2 ή την υποβολή της αίτησης εμβολιασμού ή τη μη ύπαρξη των όρων της υποχρέωσης εμβολιασμού που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Σε περίπτωση μη προσκόμισης των εγγράφων που αναφέρονται στην προηγούμενη περίοδο, η τοπική υγειονομική εταιρεία, μετά τη λήξη της προαναφερθείσας πενθήμερης περιόδου, αμελλητί, καλεί επίσημα το ενδιαφερόμενο μέρος να υποβληθεί στη χορήγηση του εμβολίου SARS-CoV-2, αναφέροντας τις μεθόδους και τις προθεσμίες εντός των οποίων μπορεί να εκπληρώσει την υποχρέωση που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Σε περίπτωση υποβολής εγγράφων που πιστοποιούν το αίτημα εμβολιασμού, η τοπική υγειονομική εταιρεία καλεί τον ενδιαφερόμενο να διαβιβάσει αμέσως και σε κάθε περίπτωση το αργότερο τρεις ημέρες από τη χορήγηση, την πιστοποίηση που πιστοποιεί τη συμμόρφωση με την υποχρέωση εμβολιασμού.
6. Αφού συμμορφωθεί με τους όρους που αναφέρονται στην παράγραφο 5, η αρμόδια τοπική υγειονομική εταιρεία μεριμνά, ώστε να τηρείται η υποχρέωση εμβολιασμού και την κοινοποιεί αμέσως στον ενδιαφερόμενο, στον εργοδότη και στον επαγγελματικό Σύλλογο στον οποία ανήκουν. Η έγκριση της αξιολόγησης από την τοπική εταιρεία υγείας καθορίζει την αναστολή από το δικαίωμα παροχής υπηρεσιών ή καθηκόντων που συνεπάγονται διαπροσωπικές επαφές ή συνεπάγονται, με οποιαδήποτε άλλη μορφή, τον κίνδυνο εξάπλωσης της μετάδοσης από το SARS-CoV-2.
7. Ο αρμόδιος επαγγελματικός Σύλλογος ανακοινώνει αμέσως την αναστολή που αναφέρεται στην παράγραφο 6.
8. Μόλις λάβει την ανακοίνωση που αναφέρεται στην παράγραφο 6, ο εργοδότης τοποθετεί, όπου είναι δυνατόν, τον εργαζόμενο σε καθήκοντα, ακόμη και υποδεέστερα από εκείνα που αναφέρονται στην παράγραφο 6, με την ανάλογη αμοιβή που αντιστοιχεί στα εκτελούμενα καθήκοντα και τα οποία, σε κάθε περίπτωση, δεν ενέχουν κίνδυνο εξάπλωσης της μόλυνσης. Όταν δεν είναι δυνατή η ανάθεση διαφόρων καθηκόντων, για την περίοδο αναστολής που αναφέρεται στην παράγραφο 9, δεν οφείλονται αμοιβές, λοιπές αποδοχές ή απολαβές.
9. Η αναστολή που αναφέρεται στην παράγραφο 6 παραμένει σε ισχύ έως ότου εκπληρωθεί η υποχρέωση εμβολιασμού ή, ελλείψει αυτής, έως την ολοκλήρωση του εθνικού σχεδίου εμβολιασμού και, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2021».
Σχόλιο:
Η Ιταλική Κυβέρνηση θεσπίζοντας, τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των εργαζομένων, σε νοσηλευτικές, υγειονομικές, φαρμακευτικές, παραφαρμακευτικές υπηρεσίες, εγκαταστάσεις κοινωνικής πρόνοιας και επαγγελματικών εργαστηρίων, κατέστησε αυτόν προαπαιτούμενο άσκησης του επαγγέλματος και παροχής σχετικών υπηρεσιών. Η δικαιολογημένη και νόμιμη άρνηση του εργαζόμενου να εμβολιαστεί προϋποθέτει πιστοποιημένους λόγους υγείας και μόνο, αποκλείοντας λοιπούς λόγους, όπως ιδεολογικούς, θρησκευτικούς, και εν γένει προσωπικούς. Στην περίπτωση της άρνησης για λόγους υγείας, προβλέπεται η δυνατότητα, τοποθέτησης του εργαζόμενου σε θέση διαφορετικών καθηκόντων, ακόμα και υποδεέστερων, ενώ αν δεν είναι εφικτό, αναστέλλεται η σύμβαση εργασίας του έως ότου εκπληρωθεί η υποχρέωση του εμβολιασμού ή έως την ολοκλήρωση του εθνικού προγράμματος εμβολιασμού και πάντως το αργότερο έως τις 31-12-2021. Συνάγεται δηλαδή, ότι η άρνηση εμβολιασμού για άλλους λόγους, πλην αυτών της υγείας, παραμένει αρρύθμιστη. Επισημαίνεται ότι η Ιταλία δεν υιοθέτησε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, για τους εργαζόμενους άλλων κλάδων, όπως ο τουρισμούς, επισιτισμός κτλ, που συμβάλλουν τα μέγιστα στο ΑΕΠ της Χώρας.
Η δε επιλογή να μη ρυθμιστεί το δικαίωμα άρνησης του εμβολιασμού για άλλους λόγους, επιβεβαιώνει τη νομική αστάθεια, που μέχρι σήμερα υπάρχει στις χώρες της Ευρώπης, αναφορικά με τις κυρώσεις στην περίπτωση άρνησης εμβολιασμού από εργαζόμενους. Πρέπει να επισημανθεί, όμως, ότι η επιλογή της Ιταλικής Κυβέρνησης να απέχει από τη ρύθμιση των συνεπειών άρνησης του εμβολιασμού για άλλους προσωπικούς λόγους, δεν συνεπάγεται αυτόματα ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις, θα μπορούσε να επιλεγεί η εργοδοτική λύση της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας. Και τούτο γιατί η υιοθέτηση της ερμηνευτικής μεθοδολογίας, που εκκινεί από το έλασσον και ανάγεται στο μείζον, δεν δύναται εν προκειμένω να οδηγήσει σε ασφαλή ρύθμιση.
Σχολιασμός της πρώτης δικαστικής απόφασης σχετικά με την άρνηση εργαζομένου να εμβολιαστεί
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΜΠΕΛΛΟΥΝΟ
Ν. 12/2021
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ
Αίροντας την επιφύλαξη αναφορικά με τη μη φυσική παρουσία των διαδίκων (λόγω συνθηκών covid-19).
Έχοντας υπόψη:
Ότι συντρέχει έλλειψη πιθανότητας ευδοκίμησης της υπό κρίση αίτησης (ενν. ασφαλιστικών μέτρων) εφαρμόζοντας τη διάταξη 2087 Αστικού Κώδικα, που ορίζει ότι “Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να υιοθετήσει στην άσκηση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας όλα τα μέτρα που, σύμφωνα με τις συνθήκες εργασίας, την εμπειρία και την τεχνική, είναι αναγκαία να προστατεύουν τη σωματική ακεραιότητα και την ηθική προσωπικότητα των εργαζομένων”.
Ότι είναι πρόσφορο το εμβόλιο για την καταστολή των παθολογικών φαινομένων που προκαλούνται από τον SARS COV 2, έχοντας προκύψει δραστική πτώση των θανάτων που προκαλούνται από τον προαναφερόμενο ιό στις περιπτώσεις που γίνεται χρήση του σχετικού εμβολίου, όπου εντάσσονται και οι εργαζόμενοι στις δομές περίθαλψης ηλικιωμένων, αλλά και στους φιλοξενούμενους των δομών, ακόμα δε περισσότερο σε χώρες όπως το Ισραήλ και η ΗΠΑ, όπου ο εμβολιασμός συντελέστηκε σε εκατομμύρια ατόμων.
Ότι είναι αναμφίβολο ότι οι προσφεύγοντες απασχολούνται σε δραστηριότητες με επαφή με το κοινό.
Θεωρώντας ωστόσο ότι είναι φανερός ο κίνδυνος για τους προσφεύγοντες να μολυνθούν (ενν. από το προσερχόμενο κοινό, επισκέπτες, συνοδούς κτλ), αφού είναι μεταξύ των άλλων ευρέως γνωστό ότι δεν έχει επιστημονικά αποδειχθεί πως το εμβόλιο αποτελεί αιτία πρόληψης εκτός της ασθένειας και της μόλυνσης (ενν. της μετάδοσης).
Ότι η παραμονή των προσφεύγοντων στον χώρο εργασίας του θα είχε ως συνέπεια για τον εργοδότη την παραβίαση της υποχρέωσης του άρθρου 2087 του Ιταλικού Αστικού Κώδικα, το οποίο επιβάλλει στον εργοδότη να υιοθετήσει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της σωματικής ακεραιότητας των εργαζομένων του.
Ότι είναι πλέον ευρέως γνωστό, ότι το εμβόλιο, το οποίο διατίθεται από το κράτος μόνο στο υγειονομικό προσωπικό και όχι σε λοιπούς εργαζόμενους, που στερούνται αυτού, αποτελεί ένα ικανό μέσο για την προστασία της σωματικής τους ακεραιότητας τους συμβάλλοντας στην αποφυγή της ασθένειας.
Ότι αναφορικά με τα αιτούμενα ασφαλιστικά μέτρα, το άρθρο 2109 του Ιταλικού Αστικού Κώδικα, ορίζει ότι ο εργαζόμενος δικαιούται κατ’ έτος αμειβόμενης άδειας αναψυχής, κατά το δυνατόν συνεχόμενης, στο χρόνο που ο εργοδότης καθορίζει, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις της επιχείρησης και των συμφερόντων των εργαζομένων…, και ότι στη συγκεκριμένη υπό κρίση περίπτωση προέχει έναντι του ενδεχόμενου συμφέροντος του εργαζόμενου να επιλέξει εκείνος το χρονικό διάστημα απόλαυσης της άδειας αναψυχής του, η αναγκαιότητα τήρησης της διάταξης του άρθρου 2087 του Ιταλικού Αστικού Κώδικα εκ μέρους του εργοδότη.
Ότι κρίνεται η έλλειψη πιθανολογούμενου κινδύνου για τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων αναφορικά με το ενδεχόμενο αναστολής της εργασιακής σύμβασης χωρίς την καταβολή του μισθού στους προσφεύγοντες, όπως και η απουσία πιθανολόγησης για την απόλυσή τους, όπως υποστηρίζουν οι προσφεύγοντες, αφού από τα προσκομιζόμενα έγγραφα δεν προκύπτει σχετική πρόθεση του εργοδότη να προβεί στην αναστολή της σύμβασης εργασίας τους, χωρίς αμοιβή και στην απόλυση.
Ότι επειδή, δεν υπάρχουν προηγούμενα ειδικά νομολογιακά δεδομένα, συντρέχει η διάταξη του άρθρου 32 Ιταλικού Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για τον συμψηφισμό των δικαστικών εξόδων.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Και κατ’ εφαρμογή του άρθρου 700 Ιταλικού Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας:
- Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση
- Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα
Μπελλούνο, 19/03/2021
Η δικαστής
Άννα Τράβια
Σχολιασμός:
Η παραπάνω δικαστική απόφαση, αν και διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων, αποτελεί την πρώτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στην περίπτωση άρνησης του εργαζόμενου να εμβολιαστεί.
Συγκεκριμένα:
Ορισμένοι εργαζόμενοι, σε δύο δομές ηλικιωμένων στην περιοχή της πόλης του Belluno στον Νομό Veneto, αρνήθηκαν να εμβολιαστούν. Για αυτό τον λόγο, παρεμποδίστηκε η πρόσβασή τους στην εργασία από τον εργοδότη τους και εξαναγκάστηκαν με μονομερή απόφαση του τελευταίου σε αμειβόμενη άδεια αναψυχής.
Οι εργαζόμενοι με τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων – προσωρινής διαταγής, προσέφυγαν στο αρμόδιο δικαστήριο, αιτούμενοι την επάνοδό τους στην εργασία, με τη διακοπή της άδειας αναψυχής. Ισχυρίστηκαν δε, ότι ως επόμενο εργοδοτικό μέτρο θα ακολουθούσε η αναστολή της σύμβασης εργασίας τους άνευ αποδοχών και εν τέλει η απόλυσή τους. Το δικαστήριο, με την ως άνω απόφασή του, απέρριψε την προσωρινή διαταγή.
Η απόφαση της Δικαστού, βασίστηκε στην άποψη που προβλέπεται από τη διάταξη 2081 του Ιταλικού Αστικού Κώδικα, ότι ο εργοδότης οφείλει να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέσα για την εξασφάλιση υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας. Από το δικαστήριο, το εμβόλιο αντι- Covid κρίθηκε ως ικανό μέσο να προστατεύσει την σωματική ακεραιότητα των ατόμων, με αναφορά στα δεδομένα την πτώσης της θνησιμότητας και της μετάδοσης του ιού σε χώρες όπως το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Το δικαστήριο αξιολόγησε ως σοβαρό το ενδεχόμενοι οι προσφεύγοντες να μολυνθούν από τον ιό SARS COV 2 λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, καθώς τα πρόσωπα με τα οποία θα έρχονταν σε επαφή μπορούσαν να ήταν φορείς του Covid-19 καθώς επισήμανε ότι σύμφωνα με την παγκόσμια ιατρική κοινότητα, δεν έχει επαληθευτεί ότι ο εμβολιασμός αντι- Covid ανακόπτει πέρα από την ασθένεια και τη μετάδοση.
Είναι ζωτικής σημασίας δε να τονισθεί ότι οι εργαζόμενοι αυτοί είναι νοσηλευτές σε δομές νοσηλείας και περίθαλψης (νοσηλευτικό ίδρυμα) ασθενών ηλικιωμένων και όχι φροντίδας ηλικιωμένων, δηλαδή γηροκομεία. Εν προκειμένω, ο δικαστής, στάθμισε την ανάγκη να προστατευτούν οι εν λόγω εργαζόμενοι από τον κίνδυνο να νοσήσουν από Covid 19 λόγω της επαφής τους με τους νοσηλευόμενους και τους επισκέπτες -συνοδούς τους στις δομές.
Το σκεπτικό αυτό υιοθετείται για πρώτη φορά στη συζήτηση που έχει ανοίξει για το εμβόλιο σε τέτοιους χώρους εργασίας, καθώς το κέντρο συζήτησης μετατίθεται από την προστασία των εμβολιαζόμενων ασθενών στην προστασία των ανεμβολίαστων εργαζομένων.
Γιάννης Καρούζος
Δικηγόρος – Εργατολόγος
