Search
Close this search box.

Αφιέρωμα // Αναθεώρηση Συντάγματος//Η πρακτική της αναθεωρητικής διαδικασίας στα χρόνια της Μεταπολίτευσης

Απόδειξη της ωρίμανσης της ελληνικής πολιτικής ζωής συνιστούν οι τρεις αναθεωρήσεις του Συντάγματος του 1975, οι οποίες διεξήχθησαν με πλήρη τήρηση των όρων του ισχύοντος Συντάγματος ως προς την προβλεπόμενη διαδικασία.

Στην πρώτη αναθεώρηση (1986), που αποσκοπούσε στον περιορισμό των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, η απαιτούμενη πλειοψηφία των 3/5 επιτεύχθηκε χάρη στη σύμπραξη του πρώτου και του τρίτου κόμματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Κ.Κ.Ε. αντίστοιχα), ενώ συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Ν.Δ.). Έτσι, μετά τις εκλογές του 1985, το γεγονός ότι τα πολιτικά κόμματα που υποστήριξαν την αναθεώρηση δεν είχαν την πλειοψηφία των 3/5 (ΠΑ.ΣΟ.Κ.: 161 βουλευτές και Κ.Κ.Ε.: 12 βουλευτές), δεν εμπόδισε τη διαδικασία να ολοκληρωθεί, αφού αρκούσε η απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Η δεύτερη αναθεώρηση (2001) ήταν εκείνη της ευρύτερης μέχρι σήμερα συναίνεσης, καθώς τα δύο τότε μεγάλα κόμματα (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Ν.Δ.) είχαν παρεμφερή προσέγγιση σε πολλά άρθρα. Συνολικά, αναθεωρήθηκαν 79 διατάξεις του Συντάγματος, που αφορούσαν στα ατομικά δικαιώματα, τις Ανεξάρτητες Αρχές, τη λειτουργία της Βουλής, την ψήφιση του εκλογικού  νόμου και άλλα σημαντικά θέματα.

Η τρίτη αναθεώρηση (2008) μολονότι ξεκίνησε με προοπτικές ευρείας συναίνεσης, η έντονη αντίθεση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – που ήταν τότε αξιωματική αντιπολίτευση – στην τροποποίηση της διάταξης για τα κρατικά πανεπιστήμια, αντίθεση που σημαδεύθηκε και από εσωκομματικές διαφωνίες, καθώς και η αμφισβήτηση της διαδικασίας ψηφοφορίας στην αρμόδια επιτροπή, οδήγησαν στην αποχώρησή του από τη δεύτερη φάση της αναθεωρητικής διαδικασίας.

Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποβεί ουσιαστικά ατελέσφορη η διαδικασία και η αναθεώρηση να περιοριστεί σε τρεις μόνο αλλαγές εκ των οποίων η σημαντικότερη ήταν η κατάργηση της απαγόρευσης να ασκούν παράλληλα επάγγελμα οι βουλευτές (άρθρο 57 παρ. 1 του Συντάγματος).

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Ένας πρώτος απολογισμός της συνταγματικής αναθεώρησης

Η αναθεώρηση του 2019 θα μείνει στην ιστορία ως πολιτικά άχρωμη, αλλά θεσμικά χρήσιμη. Για πρώτη φορά η επικοινωνιακή απήχηση ενός αναθεωρητικού διαβήματος στην κοινωνία ήταν τόσο ισχνή. Φταίει και το ίδιο το περιεχόμενο της τρέχουσας αναθεωρητικής πρωτοβουλίας, αφού με εξαίρεση την ψήφο των αποδήμων καμία αναθεωρητική πρόταση δεν φαίνεται να αγγίζει τις προσδοκίες της κοινωνίας.

Περισσότερα

Επιλέγοντας σύστημα αντιπροσώπευσης: Προβληματισμοί από τον εκλογικό νόμο της ΝΔ

Το θετικό του νέου εκλογικού νόμου είναι ότι καθιστά – όχι, βεβαίως, παρελθόν, αλλά πάντως – παρένθεση τη συριζαίικη ολοσχερή αναλογική: ίσως το πιο αναλογικό εκλογικό σύστημα του δυτικού κόσμου πλην της Ολλανδίας, ίσως και της Μολδαβίας. Ωστόσο, και ο νέος νόμος προσφέρεται για κριτική.

Περισσότερα

Συνταγματική Αναθεώρηση με Νέες Χρήσιμες Διατάξεις

Συνέντευξη στη ραδιοφωνική εκπομπή της ΕΡΑ «Μεγεθύνσεις» του Θανάση Γεωργακόπουλου παραχώρησε στις 22 Νοεμβρίου 2019 ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου, κ. Ξενοφών Κοντιάδης, θίγοντας το πολύ σημαντικό ζήτημα της τελευταίας Συνταγματικής αναθεώρησης, για το οποίο έχει ανακύψει το κρίσιμο ερώτημα εάν τελικά αποτέλεσε μια «χαμένη ευκαιρία». Ακούστε τη σχετική συνέντευξη παρακάτω…

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.