Η συμμετοχή στις Ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου 2019, ανεξάρτητα από τη νομική διάσταση του θέματος, συνιστά, κατά τη γνώμη µου, ηθικό και δημοκρατικό καθήκον του πολίτη για πολλούς λόγους. Οι κυριότεροι: Πρώτον, οι άνθρωποι ζούμε σε κοινωνίες, όχι εκτός αυτών. ∆εν ζούμε στα δάση ή σε σπηλιές. Οι κοινωνίες είναι ο χώρος µας, το σπίτι µας. Κάθε µέλος της κοινωνίας έρχεται σε επαφή µε άλλα, έστω λίγα, µέλη της κοινωνίας, που και αυτά διασυνδέονται µε άλλους κοινωνούς κ.ο.κ. Άρα, τελικά όλοι συνδεόμαστε άμεσα ή έμμεσα µε την κοινωνία, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, είτε το θέλουμε είτε όχι. Γι’ αυτό πρέπει να μην αδιαφορούμε γι’ αυτήν.
Η συνύπαρξη των µελών της κοινωνίας επιβάλλει να επικρατεί το «εμείς» και όχι το «εγώ». Πράγματι, τελικά είναι φαινόμενο εγωισμού η αδιαφορία για την τύχη της κοινωνίας. Όπως είχε πει ο Περικλής στον «Επιτάφιο» για την αθηναϊκή δημοκρατία, εκείνος ο πολίτης που δεν μετέχει στις δημόσιες υποθέσεις δεν θα πρέπει να θεωρηθεί «απράγμων», δηλαδή φιλήσυχος, αλλά «αχρείος», δηλαδή άχρηστος.
Δεύτερον, ειδικά στις Ευρωεκλογές αυτές υπάρχει ανάγκη να αντιμετωπισθεί η μεγάλη απειλή για την Ευρώπη που προέρχεται από την άκρα Δεξιά. Τα κόμματα του χώρου αυτού έχουν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (ακόμη και στις πιο προηγμένες) ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια. Καλλιεργούν αντιευρωπαϊκές, εθνικιστικές θέσεις και εκφράζουν ρατσιστικές απόψεις, όπως για το Μεταναστευτικό.
Τι συνεπάγεται η αποχή από τις Ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου 2019
Τρεις λόγοι επιβάλλουν τη συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές της Κυριακή. Στην ουσία περιφρονούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η αλληλεγγύη στον συνάνθρωπο, η κοινωνική αλληλεγγύη και μαζί τους οι κατακτήσεις της εποχής µας στο πεδίο σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υφίστανται από τον χώρο αυτό σοβαρά πλήγματα.
Οι ακροδεξιές δυνάμεις ανά την Ευρώπη επιδιώκουν τώρα δυναμική (και σε ποσοστά) παρουσία στις ευρωεκλογές, φανατίζοντας και συσπειρώνοντας έτσι τους οπαδούς τους. Είναι ανάγκη να ανακοπεί αυτή η πορεία που απειλεί τα μεγάλα κεκτημένα της εποχής µας, ώστε να µη σημειωθεί οπισθοδρόμηση σε σκοτεινές εποχές.
Η αποχή από τις Ευρωεκλογές πολιτών που συνειδητοποιούν τον κίνδυνο από τη στάση αυτή της ακροδεξιάς θα είχε ως συνέπεια την άνοδο των ποσοστών της. Αυτό ακριβώς θέλει η ακροδεξιά, που γνωρίζει ότι στους κόλπους της η αποχή θα είναι ελάχιστη. Τρίτον, γι’ αυτούς τους πολίτες που δεν υποστηρίζουν κανένα πολιτικό κόμμα ή, ακόμη, έχουν τελείως αρνητική άποψη για όλα τα κόμματα, η αποχή θα σήμαινε ισοπέδωση όλων των κομμάτων, τα οποία όµως κάθε άλλο παρά τα ίδια είναι.
Οι πολιτικές τους δεν είναι εξίσου επιζήμιες ή µη επιζήμιες για τη χώρα. Οι αποφάσεις τους αναγκαστικά µας αφορούν. Τελικά, δεν πρόκειται παρά για σύγκριση των κοµµάτων. Η αποχή αφήνει στην κρίση των λοιπών πολιτών (που θα ψηφίσουν) την επιλογή, η οποία µπορεί να είναι η χειρότερη και να έχει ως αποτέλεσµα την επικράτηση της πιο αρνητικής, κατά την εκτίµηση του απέχοντος, πολιτικής.
Εδώ ισχύει το λεγόμενο «το µη χείρον βέλτιστον», που θα έπρεπε να καθοδηγήσει την ψήφο αυτής της κατηγορίας των πολιτών. Αυτό είναι το νόημα και η χρησιμότητα της συµµετοχής τους στις Ευρωεκλογές.
Συμπέρασμα: Ενδιαφέρον για την κοινωνία στην οποία αναγκαίως ζούμε και συνυπάρχουμε, προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον κίνδυνο της επελαύνουσας άκρας Δεξιάς και αποτροπή επικράτησης εκείνου ή εκείνων των κομμάτων που ο πολίτης θεωρεί χειρότερα έναντι άλλων: Αυτό είναι το τρίπτυχο που επιβάλλει τη συμμετοχή στις Ευρωεκλογές
Μιχάλης Σταθόπουλος
Επίτιμος καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
πρώην υπουργός Δικαιοσύνης
*Το κείμενο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα Έθνος
στις 24 Μαΐου 2019.
