«Οι άνθρωποι περπατούν, δεν λοξοδρομούν»
Ποίημα: «Διασχίζοντας τη Γαλλία»
Βιβλίο: «Ευτυχισμένος όποιος δεν έχει πατρίδα»
Hannah Arednt
Η υποψήφια για την Καγκελαρία Alice Weidel στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το πρωί της Δευτέρας, έπειτα από την κρίσιμη εκλογική διαδικασία της Κυριακής, δήλωσε ότι το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία», γνωστό ως AfD αποτελεί το κόμμα του μέλλοντος! Μάλιστα, προέβλεψε πως θα τερματίσει πρώτο στις εκλογές του 2029! Βέβαια μια τέτοια πρόβλεψη είναι άκρως προβληματική σε συνταγματικό επίπεδο, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος (Grudngesetz), το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο (Bundesverfassungsgericht) μπορεί να κρίνει με απόφαση την απαγόρευση κομμάτων που στρέφονται κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος. Το Δικαστήριο εξέτασε την απαγόρευση συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία το 2017 του ακροδεξιού κόμματος «Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας» ή αλλιώς NPD, αλλά τελικά κρίθηκε υπερβολικά αδύναμο να πλήξει τη δημοκρατία. Το συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να μελετηθεί συνδυαστικά με το άρθρο 79 του Συντάγματος, γνωστό και ως «ρήτρα αιωνιότητας»(Ewigkeitsklausel), σύμφωνα με το οποίο απαγορεύεται ρητά η αλλαγή και τροποποίηση δημοκρατικών αρχών, ακόμη και με τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης.
Το AfD κατάφερε να διπλασιάσει το ποσοστό του στις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας, συγκεκριμένα ήρθε δεύτερο, με ποσοστό (20,8%) διασφαλίζοντας εκατό πενήντα δύο (152) έδρες στη Βουλή (Bundestag), λαμβάνοντας έτσι τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Συγκριτικά με τις προηγούμενες ομοσπονδιακές εκλογές του 2021, όπου το AfD ήρθε πέμπτο με ποσοστό (10,3%), συγκέντρωσε διπλάσιες ψήφους, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη σημαντική μετατόπιση του πολιτικού τοπίου προς τα άκρα δεξιά. Η ανάδειξη του ακροδεξιού κόμματος είχε προβλεφθεί τόσο από τις δημοσκοπήσεις, όσο και από την έκδηλη ανησυχία του δημοκρατικού κόσμου, ο οποίος συνέρρεε την προεκλογική περίοδο σε πορείες διαμαρτυρίας κατά της ακροδεξιάς ιδεολογίας στις πόλεις της Γερμανίας.
Ο Θουκυδίδης στο περίφημο έργο του «Ιστορίαι» τόνισε με μοναδικό τρόπο την επιτακτική ανάγκη για το ανθρώπινο πολιτισμό να διδάσκεται από την ιστορία του, από προηγούμενες τραγωδίες και τα οδυνηρά λάθη, ώστε να μην τα επαναλαμβάνει εκ νέου «“Τὰ δὲ ἐς τὸ μέλλον κρίνειν ἐξ ὧν καὶ τὰ πρότερα ἦν ἔσται ποτέ, εἰ κατὰ τὸ ἀνθρώπειον ἔχει ὁμοίως ἢ παραπλήσια./μετ. Για να κρίνουμε το μέλλον, πρέπει να εξετάσουμε τα προηγούμενα γεγονότα, καθώς η ανθρώπινη φύση παραμένει η ίδια και τα πράγματα θα συμβούν με παρόμοιο ή παραπλήσιο τρόπο.» (Βιβλίο Ι, 22.4). Αιώνες αργότερα, και ενώ ζούμε μέσα στην περιδίνηση των τεχνολογικών επιτευγμάτων, ως είδος εξακολουθούμε να βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε ένα πρώιμο στάδιο συλλογικής αναγνώρισης και συνειδητοποίησης. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες του Διαφωτισμού να εμφυσήσει ένα πιο ανθρωπιστικό πλαίσιο και δράσης εντός των ανθρώπινων κοινωνιών, οι ιδέες και τα αιτήματά του δεν εμπνέουν τους σύγχρονους πολίτες, οι οποίες έκδηλα ανησυχούν για το προσφυγικό-μεταναστευτικό, την woke agenda, την οικονομική ύφεση και τη γεωστρατηγική ασφάλεια, αλλά και την παρακμασμένη από όραμα Ευρώπη.
Προσωπικά, δεν με φοβίζουν τόσο οι φορείς αυτών των πεποιθήσεων, όσο η συλλογική μας αδυναμία για επικοινωνία και διάλογο. Πια παρατηρώ πως οι άνθρωποι έχουν κυριολεκτικά οχυρωθεί στο δικό τους μικρόκοσμο, στις δικές τους αντιλήψεις για τη ζωή και την πολιτειακή συνύπαρξη, εβρισκόμενοι σε καθεστώς άμυνας, χωρίς να έχουν τη διάθεση ή την πρόθεση για αυθεντική ανταλλαγή απόψεων και ιδεών. Έτσι, υπό το καθεστώς της υπαρξιακής και πολιτειακής μοναξιάς που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος ιδεολογίες με επικίνδυνη ρητορική, όπου διαχωρίζει και ξεχωρίζει τους «καλούς» από τους «κακούς» βρίσκει γόνιμο έδαφος. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι ο Jürgen Habermas στο διαχρονικής σημασίας έργο του “Theorie des kommunikativen Handelns” («Η Θεωρία της Επικοινωνιακής Δράσης») εξετάζει πως ο δημοκρατικός διάλογος και η επικοινωνιακή λογική μπορούν να διαμορφώσουν το δίκαιο και τους θεσμούς μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Ο δημοκρατικός διάλογος επισημαίνει χαρακτηριστικά θα πρέπει να βασίζεται σε λογικά επιχειρήματα και να είναι απαλλαγμένος από καταναγκασμούς και εξουσιαστικές δομές, ώστε να οδηγεί σε μια ορθολογική συναίνεση, διασφαλίζοντας έτσι τη δημοκρατική νομιμοποίηση και την κοινωνική συνοχή.
Ας μην λησμονούμε δε την άμεση παρέμβαση σημαντικών στελεχών τo πολιτικού κινήματος MAGA («Make America Great Again»), όπως του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ JD Vance και του Eleon Mask. Συγκεκριμένα, ο επιχειρηματίας και ισχυρός πολιτικός παράγοντας όχι μόνον δήλωσε παντί τρόπω την στήριξη του στην Alice Weidel, αλλά υποστήριξε πως το κόμμα του AfD και η ίδια αποτελεί τη μοναδική βιώσιμη λύση για τη Γερμανία, μια χώρα με συγκεκριμένη πολιτική ιστορία, τραύματα, συλλογικό φορτίο, αλλά και σπουδαία προσφορά στα νομικά γράμματα και όχι μόνον! Ο γερμανικός λαός καλείται λοιπόν να ενθυμηθεί ποιος θέλει να είναι και προς σε ποια κατεύθυνση σκοπεύει να πορευτεί, κοινώς να προσπαθήσει να απαντήσει στο διαχρονικό αίτημα της πολιτειακής συνειδητότητας! Κρίσιμα ερωτήματα, τα οποία καλούμαστε όλες και όλοι να απαντήσουμε ατομικά και συλλογικά, ειδικά για την Ευρώπη, η οποία φέρει αυτή τη βαριά παρακαταθήκη.
Η θεωρία της σύγκρουσης που διατύπωσε ο Carl Schmitt αποτελεί ένα κριτήριο διάγνωσης του πολιτικού, σύμφωνα με το Δημήτριο Τσάτσο. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι η συγκρουσιακή στιγμή οριοθετεί την κανονιστική εμβέλεια του θεσμικού, πολιτειολογικού και νομικού λόγου. Η ανάδειξη του ακροδεξιού κόμματος AfD έρχεται να προστεθεί στην άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, ας μην λησμονούμε τις ηγέτιδες στη Γαλλία, Marine Le Pen και στην Ιταλία, Giorgia Meloni, οι οποίες αμφότερες ξεκίνησαν την πολιτική τους πορεία βασιζόμενες σε έναν ακραίο και διχαστικό λόγο, τον οποίο άμβλυναν κατά τη διάρκεια της πορείας τους.
Επομένως, γίνεται κατανοητό ότι ο ακραίος και διχαστικός ρόλος αποτελεί τελικά μια επιλογή πολιτικής στρατηγικής, η οποία οδηγεί στη πόλωση και στην χρησιμοθηρία ψήφων από πολιτών, οι οποίοι βιώνουν προσωπικά τέλματα και οικονομικά αδιέξοδα. Η παρατήρηση σαφώς μένει να αποδειχθεί, μέσω κατάλληλων ερευνών, γεγονός είναι πάντως πως τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη στο πέρας των ετών και ειδικά όταν ανέλαβαν την πολιτική ηγεσία της χώρας τους, όπως στην περίπτωση της Ιταλίας μετρίασαν την ακραία και ρατσιστική ρητορική.
Ειρήνη Π. Περπερίδου
